Meksika’nın Mazatlan şehrinde yerel saatle 11.07 başlayan güneş tutulması, ABD’nin kuzeydoğu yönüne ilerleyerek 17.16’da Kanada’da son buldu.
ABD'de tam tutulmanın içinde yer alan 13 eyaletteki yüzlerce şehir ve küçük kasabada, milyonlarca kişi özel güneş tutulması gözlükleri ve teleskoplarla bu tarihi doğa olayına tanıklık etti.
Tam tutulma, 6 bin 437 kilometre uzunluğunda, yaklaşık 44 milyon nüfusun yaşadığı Meksika, ABD ve Kanada toprakları üzerinde 186 kilometre genişliğinde bir rota izledi.
Bu rota içinde insanlar "tam güneş tutulmasına" şahit olurken, tutulma bu rota dışında da kısmi olarak gözlemlendi
Kısmi tutulma, ABD'nin Alaska ve Hawaii dışındaki 48 eyaletinin tamamında görüldü.
Güzergah üzerinde "güneş tutulması turizmi" arttı
Ay'ın Dünya ile Güneş arasından geçmesiyle oluşan Güneş tutulmasını izlemek için milyonlarca kişi, özellikle tam tutulmanın yaşanacağı bölgelere akın etti.
Meksika'nın Pasifik kıyısından görülmeye başlanan tutulma rotası, Meksika ve Texas'ın kuzeydoğusuna doğru ilerleyip, New York ve Maine eyaleti hattından Kanada'ya doğru hareket etti.
Dallas, Idabel, Littler Rock, Poplar Bluff, Paducah, Carbodale, Evansville, Cleveland, Erie, Buffalo, Burlington, Lancaster ve Caribou tutulmanın gözlemlendiği belli başlı şehirlerin başında geldi.
Birçok yerde Güneş tutulması nedeniyle meraklılarına yönelik kültürel ve bilimsel etkinlikler düzenlenirken, bazı bölgelerde yetkililer, "güneş tutulması turizmi" nedeniyle oluşan aşırı trafik ve insan akını nedeniyle acil durum ilan ederek güvenlik önlemleri almaya çalıştı.
Doğrudan güneş ışınlarına bakmak göz sağlığı için zararlı olduğundan, tutulmayı gözlemlemek için kızılötesi ve ultraviyole ışığı engelleyen sertifikalı Güneş tutulması gözlüklerinin kullanılması önerildi.
ABD’de bir sonraki tam güneş tutulması 2044’te
Tutulma güzergahının tam merkezinde olan bölgelerde Ay’ın Güneş’i tam engelleme süresi 4 dakika 28 saniyeyi buldu.
Tutulma başladığında hilal şeklini almaya başlayan kısmı tutulma, Ay’ın Güneş’in yüzünü tamamen kapatması ile Güneş'in atmosferi Ay'ın etrafında bir ışık halkası oluşturdu. Ay’ın hareketine devam etmesi üzerine kenarından tek bir parlak noktanın belirmesi ile "Elmas halka" denilen görüntü ortaya çıktı.
2024’ün ikinci tutulması, Şili ve Arjantin'in güneyinde halkalı güneş tutulması şeklinde 2 Ekim'de gerçekleşecek. ABD’de ise bir sonraki tam güneş tutulması 2044’te yaşanacak.
En son 10 Haziran 2021’de Kuzey Yarım Küre'de, gök bilimcilerin "ateş çemberi" olarak adlandırdığı 2021’in güneş tutulması gerçekleşmişti.
Kanada'dan Sibirya'ya kadar yaklaşık 500 kilometre genişliğindeki şerit üzerinde meydana gelen güneş tutulması, yüzde 60 tutulma ile ABD'nin New York şehrinden de kısmen gözlemlenmişti./AA/