Çetin POLAT
2019 yılının birinci döneminde Araştırma Destek Programları Başkanlığı´na (ARDEB) önerilen projelerin bilimsel değerlendirme sonuçları açıklandı.
Bu kapsamda Cumhuriyet Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyeleri tarafından TUBİTAK 1001 Projesi kapsamında ?Yapay Açıklıklı Uzay Radar verilerinden Periyodik Yüzey Hareketlerin Belirlenmesi: PS_TimeS Yazılımının Geliştirilmesi? isimli proje TÜBİTAK tarafından kabul edildi.
Yürütücülüğünü Harita Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyeleri Doç. Dr. Kenan Özgür Hastaoğlu, araştırmasını Doç. Dr. Fatih Poyraz ve Aksaray Üniversitesi´nden Prof. Dr. Hediye Erdoğan´ın yaptığı projede yapay uzay sentetik yapay açıklıklı uzay radar verilerinden mevsimsel etkileri arındırıp sadece tektonik etkileri belirleyen bir yazılım geliştirilmesi amaçlanıyor.
?BİZİM AMACIMIZ ARAŞTIRILMAYANI ARAŞTIRMAK?
Konu hakkında açıklamalarda bulunan Doç. Dr. Kenan Özgür Hastaoğlu, ?2009 yılından beri Cumhuriyet Üniversite´sinde çalışmaktayım. Geldiğimizden beri TÜBİTAK projelerine ilgimiz var. Bu noktada 2009 yılından 2019 yılına kadar 3 tane TÜBİTAK projesi gerçekleştirdik. Bizim amacımız hep araştırılmayanı araştırmak, bilinmeyeni bildirmek oldu. Doç. Dr. Fatih Poyraz ile birlikte yürütücülüğünü üstlendiği TÜBİTAK projeleri veya UDAP Başbakanlık projeleri ile benim yürütücülüğünü üstlendiğim TÜBİTAK, KOSGEB PROJELERİ vasıtasıyla çalışmalara devam ediyoruz. 2019 1. Dönem TÜBİTAK 1001 projelerinde bir projemiz daha kabul gördü. Bu projenin asıl amacı uzay radar verileri dediğimiz verilerden mevsimsel etkileri arındırmak ve deformasyonları belirlemek? dedi.
?3 SENELİK BİR PROJE?
Türkiye´nin tektonik açıdan riskli bir bölgede bulunduğunu söyleyen Doç. Dr. Hastaoğlu, ?Biz Türkiye´de yaşanan tektonik hareketleri diğer projelerimizde de izliyorduk. Fakat tektonik hareketler mevsimsel etkiler ile beraber kendini gösteriyordu. Bu proje kapsamında Daimi Yansıtıcı Yapay Açıklıklı Radar İnterferometrisi (PSInSAR) verilerinin zaman seri analizini otomatik olarak gerçekleştirerek periyodik bileşenleri belirleyen ve periyodik etkilerden arındırılmış hız değerlerinden enterpolasyon haritaları oluşturan bir yazılım geliştirilmesi planlanmaktadır. Bu bağlamda projemiz TÜBİTAK´a sunduk ve projemiz TÜBİTAK tarafından desteklenmeye değer bulundu. 3 senelik bir projedir. 3 senenin sonunda da uluslararası anlamda ilk olmayı hedefleyen bir yazılım geliştirmeyi amaçlıyoruz. Yazılımın ilk aşamalarına ve denemelerine başladık. Şu an çok başarılı şekilde de ilerliyoruz? diye konuştu.
Doç. Dr. Hastaoğlu, konuşmasının devamında şu ifadelere yer verdi: ?Bu çalışma ile PSInSAR verilerindeki periyodik etkiler belirlenerek PSInSAR verilerinden daha doğru sonuçların üretilmesine büyük katkı sağlanacaktır. Geliştirilen yöntemin doğruluğunun test edilebilmesi için proje kapsamında daha önce gerçekleştirilen çalışmalarda Gediz grabeni içerisinde hem tektonik hem de periyodik etkileri barındırdığı düşünülen lokasyonlarda Sürekli Küresel Uydu Seyrüsefer Sistemi (GNSS) istasyonları kurulacaktır. Sürekli GNSS istasyonlarından elde edilen kesintisiz günlük veriler zaman seri analizine tabi tutularak bu lokasyonlardaki periyodik etkiler belirlenecektir. Daha sonra geliştirilen yöntem ve yazılım kullanılarak PSInSAR verilerinin zaman serileri analizi gerçekleştirilecektir. Son olarak PSInSAR ve GNSS zaman seri analizi sonuçları karşılaştırılarak geliştirilen yöntemin doğruluğu ve başarısı test edilecektir.?
?TEKTONİK ARAŞTIRMA YAPMAKTAYIZ?
Bu projelerinin diğer TÜBİTAK projelerinin devamı niteliğinde olduğunu kaydeden Doç. Dr. Fatih Poyraz ise, ?Bizim Manisa bölgesindeki ilk projemiz 2013 yılında AFAD Başkanlığı tarafından desteklendi. Yine aynı bölgede 2014 yılında yürütücülüğünü benim yaptığım TUBİTAK projemiz çıktı. 2013 yılından beri biz bu bölgede tektonik araştırma yapmaktayız. Kullandığımız yöntemler Yapay Uzay Sentetik Yapay Açıklıklı yöntemidir. Bu yöntem Türkiye´de fazla kullanılmayan ve uluslararası anlamda geniş çapta kullanılan bir yöntemdir. Biz bu yöntemde bazı bazı eksikleri gördük. Eksikleri giderme adına yeni proje verdik ve kabul gördü. Bu anlamda uluslararası düzeyde güzel işler yapmayı düşünüyoruz? dedi.