Tarihi köprünün kitabesinin daha önce gerçekleştirilen bir onarım çalışması sırasında orijinal yerinden sökülerek başka bir yere yerleştirildiği ve kırıldığı öğrenildi.
ERSAN ARSLAN
Sivas’ta 1292’de inşa edilen ve en son 1876’da 88 bin kuruşa onarılan tarihi Kesik Köprü’de bir süre önce başlatılan restorasyon çalışmaları devam ediyor. Karayolları 16. Bölge Müdürlüğü’nce sürdürülen restorasyon çalışmaları kapsamında köprünün toprak altında kalan bölümleri gün yüzüne çıkarılıyor.
Köprüde sürdürülen restorasyon çalışmaları köprü ile ilgili bir başka detayı da gündeme getirdi. Daha önce gerçekleştirilen küçük çaplı bir onarım sırasında köprü kitabesinin başka bir alana taşındığı ve bu işlem sırasında kitabenin kırılarak zarar gördüğü öğrenildi.
Kitabenin hangi amaç ve gerekçe ile orijinal yerinden sökülerek köprünün diğer ucuna taşındığı merak edilirken, konunun uzmanları kitabenin mutlaka asıl yerine konulması gerektiğini dile getiriyor.
Kitabenin köprünün kimliği ve tarihi niteliği hakkında bilgi verdiğini belirten uzmanlar, şuanda sürdürülen restorasyon çalışmaları kapsamında kitabenin de asıl yerine alınarak aslına uygun şekilde yerine yerleştirilebileceğini belirtti.
PARÇALANAN KİTABE YÜREKLERİ SIZLATTI…
Tarihi ve kültürel zenginlikleri ile ön plana çıkan Sivas’ta Selçuklu’dan miras kalan 722 yıllık Tarihi Kesik Köprü’nün kitabesinin kırılarak tahrip edilmesi ise yürekleri sızlattı. Tarihi köprü hakkında bilgi veren kitabenin kırılmasının ve yerinin değiştirilmesinin büyük bir talihsizlik olduğunu belirten uzmanlar, ilgili makamların bu konuya hassasiyet göstermesini istedi. Bu tür önemli eserlerin korunmasının ve gelecek kuşaklara aktarılmasının önemli olduğunu belirten uzmanlar, eserler kadar onlar hakkında bilgi veren kitabelerin de aynı özen ve hassasiyetle korunması gerektiğini dile getirdi.
TİMUR DA KESİK KÖPRÜDEN GEÇMİŞ…
Nesillere sırt veren Tarihi Kesik Köprü, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinin ardından Cumhuriyet döneminde de bu misyonunu sürdürmeyi başarmış durumda. 1975 yılında Türk Tarih Kurumu Basımevi’nce basımı gerçekleştirilen Emekli Tümgeneral Cevdet Çulpan’ın kaleme aldığı ‘Türk Taş Köprüleri’ kitabında köprünün şekli ve kitabesi hakkında bilgilere yer veriliyor. Bu bilgilere göre, Kesik Köprü’yü 1402’de Sivas’tan Kayseri’ye giden Timur’da kullanmış.
Kesik Köprü ile ilgili kitapta yer alan ifadeler şu şekilde:
‘Köprü, biri 17, diğeri 2 gözlü olmak üzere büyük ve küçük iki kısımdan ibarettir. Bunlar, aralarındaki şosa ile birbirine bağlanmaktadırlar. Korkuluk taşları, trafik emniyeti için on zamanda siyah-beyaz boyanmışlardır. Taşların aslı beyazdır.
Bu köprüyü 29 Ağustos 1968’de yerinde gördüm. Sivas tarafındaki göz yanında Sultan Aziz zamanına ait 1292 (1875) tarihli bir tabir kitabesi vardır. Kitabe beyaz mermer üzerine talik hat ile kabartma olarak işlenmiştir. Aşağıda açıklanan kitabe metninden de anlaşıldığı veçhile bugünkü köprü, ‘Seyl-i havadisten harap olmuş-olayların etkisiyle yıkılmış’ bulunan eski bir köprü diriltilerek kurulmuştur. 1402 Anadolu seferinde Timur da Sivas’tan Kayseri’ye ilerlerken bu köprüden geçmiştir. Bu bakımdan Sivas çevresindeki diğer köprüler gibi (Kesik Köprü) de Selçuklu devre eserler arasına alınmıştır.
KİTABE METNİ
1- Hüda zıll-i zalili Hazret-i Abdulaziz Hanın
İde eyyam-ı ömrü şevket iclalini müzdad
2- Sırat-ı mustakim-i adli şerrah-ı enam oldu
Riyaz alemi enbarı cüdi eyledi abad
3- Bu cisr işte harab olmuş idi seyl-i havadisden
Mürur-i ruzgar etmiş idi asarını berbad
4- Sudür etti esasından binaya emr ü fermanı
Yapıldı on yedi tak üstüne müstahkemü’l-evtad
5- Eday-ı şükr lutfiçün o Şehinşah-ı zişanın
Lisan-ı ehl-i Sivas du’ay-ı hayrıdır evrad
6- Hitamın yazdı vali-i vilayet bendesi İzzet
Biri lafza biri ma’na iki tarih edüb inşad
7- Bina oldu bu köprü bin iki yüz doksan ikide
Bu yıl bu köprüyü Abdulaziz Han eyledi bünyad
8- Üsdad-ı cisr Gürcrü Makar Sivas (1292)
Harrcrchu es-Seyyid Mahmud Hamdi el-arif bi-Eskicizade