10 metrekarelik bir alanda inşa edilen 35 metre yüksekliğindeki minare kendi eksenine göre 25 derecelik bir eğime sahip.
MUSTAFA IŞIK
Sivas’ın sembolü 820 yıllık Merkez Ulu Camii’nin eğik minaresi gövdesinde meydana gelen yıpranmalar nedeniyle ürkütüyor. Sivas Vakıflar Bölge Müdürlüğü genel müdürlükle koordineli olarak eğik minarenin kurtarılmasına yönelik çalışmalarını sürdürürken, tarihi minarenin kurtarılmasına yönelik yürütülen çalışmaların hızlandırılması bekleniyor.
Tarihi minarenin kurtarılması için gündeme gelen bir projede minare gövdesine demir bilezikler takılarak, uygun görülen noktalarda oluşturulacak beton bloklara zincirle bağlanması, diğerinde ise minare ve cami çevresinde 20 metre derinliğinde kanallar açarak içerisinde oluşturulacak beton bloklarla çevresinin sarılması ve hareketliliğin önlenmesi hedefleniyordu.
Ancak yapılan çalışma ve araştırmalarda bu iki fikir projesinin de uygulanma ihtimalinin çok düşük olduğu görüldü.
CAMİNİN BİR BÖLÜMÜ TOPRAK ALTINDA
Cami çevresindeki yapılaşma ve yüzyıllardır süregelen yükseklik farkı caminin büyük bölümünün toprak altında kalmasına neden oldu. Caminin avlu bölümüne merdivenlerle inilirken, minare ve cemaat mahallinin çevresi toprak altında kaldı. Sürekli toprakla temas halinde olan caminin nem nedeniyle yıpranan ve yıkılma tehlikesi yaşayan bölümleri geçmiş yıllarda içeriden örülen ikinci bir duvarla desteklendi.
Sivas Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarihi Ulu Camii’nin eğik minaresinin kurtarılması için en önemli adımın minarenin toprak altında kalan kısmının çevresinin açılması olduğu önerisini gündeme getirdi. Bu öneri ile birlikte caminin toprakla temas eden kısımlarında çevresinin açılması düşüncesi olumlu karşılandı.
İTALYAN MİMAR SİVAS’A GELDİ…
Tarihi Minare’nin kurtarılması için yürütülen çalışmalar kapsamında daha önce hazırlanan iki ayrı proje uygulanabilme ihtimali çok zayıf olduğu için rafa kaldırılırken, yeni bir proje hazırlanması için harekete geçildi. Bu kapsamda dünyaca ünlü mimar İtalyan Nicola Berluchi 2013 yılında yardımcısı ile birilikte Sivas’a gelerek tarihi minare ve çevresinde incelemede bulundu.
Sivas’taki incelemelere Vakıflar Genel Müdür Yardımcısı Ali Hürata, Sanat Eserleri ve Yapı İşleri Daire Başkanı Suat Faruk Giray, İstanbul Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Zeynep Ahubay ve Sivas Vakıflar Bölge Müdürü Ali Veral’ın aralarında bulunduğu 15 kişilik bir heyet katıldı. Yapılan incelemelerin ardından, Berluchi’nin eserin kurtarılmasına yönelik yapılabilecek çalışmalar üzerine rapor hazırlayıp Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne sunacağı belirtilmişti.
Ancak, Berluchi’nin tarihi caminin eğik minaresi ile ilgili raporunu henüz tamamlayıp Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne göndermediği öğrenildi. Tarihi minaredeki eğim 1 yıl boyunca (2008-2009) üzerine yerleştirilen bir sistemle uydudan takip edilmişti.
ULU CAMİİ…
Sivas Kültür Envanteri'nde yer alan bilgilere göre, Merkez Ulu Camii 1196-1197'de II. Kılıç Arslan'ın oğlu Kutbettin Melik Şah'ın saltanatları zamanında Kul Ahi'ye yaptırılmıştır.
İkinci kitabeden de caminin I. İzzettin Keykavus döneminde, 1212 yılında onarıldığı anlaşılmaktadır.
Camiinin asıl ibadet alanı ahşap tavan üst örtülü sistemi 1955 yılı onarımında tamamen değiştirilerek ahşap taklidi betonarme haline getirilmiş, akıntıyı önlemek amacıyla üzeri bakır kaplı kırma çatı ile örtülmüştür.
Anadolu Camii mimarisinde Urfa Ulu Camii'nden sonra en erken tarihli son cemaat yerine sahip olan ve üç yönden girişi bulunan avlulu ilk camilerdendir. Güney duvarına dikey olarak düzenlenmiş 11 sahında, 50 yığma ayak birbirine sivri kemerlerle bağlanmıştır. Ulu Cami, 54.70 x33.70 miç ölçülerindedir.