Çernobil'de "mavi köpekler" görüldü

Ukrayna’daki Çernobil Nükleer Felaketi sahasında yaşayan bazı köpeklerde son dönemde mavi tüylerin görülmesi, araştırmacıların dikkatini çekti.

Bölgedeki hayvanlarla yıllardır ilgilenen Dogs of Chernobyl (Çernobil’in Köpekleri) adlı gönüllü kuruluşun paylaştığı bir videoda, tamamen maviye dönmüş en az bir köpeğin görüntülenmesi şaşkınlık yarattı.

Grup yaptığı açıklamada, “Geçen hafta bu köpeklerin tüyleri normal renkteydi. Şu anda neden maviye döndüklerini bilmiyoruz, olayı anlamak için onları yakalamaya çalışıyoruz. Büyük olasılıkla bir kimyasal maddeyle temas etmiş olabilirler” ifadelerini kullandı.

Yetkililer ise, görüntülerin rahatsız edici görünmesine rağmen köpeklerin sağlıklı ve aktif olduğunu vurguladı.

Çernobil’in sessiz mirasçıları

2017’den bu yana faaliyet gösteren Dogs of Chernobyl ekibi, yasak bölgede yaşayan yaklaşık 700 köpeğe düzenli olarak yiyecek ve veteriner desteği sağlıyor.

Bu hayvanlar, 1986’daki Çernobil nükleer felaketi sırasında bölgeyi terk etmek zorunda kalan insanların geride bıraktığı evcil hayvanların neslinden geliyor. Felaket sonrası insanlar radyasyon tehlikesi nedeniyle tahliye edilirken, doğa zamanla Çernobil Dışlama Bölgesi (CEZ) üzerinde yeniden hâkimiyet kurdu.

Bölgede hâlâ yaklaşık 11,28 milirem seviyesinde radyasyon ölçülüyor. Bu oran, insanların maruz kalmasına izin verilen dozun yaklaşık altı katına denk geliyor.

Mavi tüylerin nedeni: Kimyasal mı, mutasyon mu?

Sosyal medyada pek çok kullanıcı, tüylerdeki mavi rengin geçici kimyasal bir reaksiyon sonucu ortaya çıkmış olabileceğini öne sürdü.

Bir kullanıcı, “Bu tür mavi tonlar genellikle yıkanabilir kimyasal bir kirlenmenin sonucu olur” derken, bir diğeri “Bu köpeklerin hâlâ sağlıklı kalıp üreyebilmesi bile inanılmaz” yorumunda bulundu.

“Çernobil köpekleri evrim geçiriyor”

2024 yılında yayımlanan bir bilimsel araştırma, bu köpeklerin yalnızca hayatta kalmakla kalmayıp, radyasyon, ağır metaller ve toksik maddelere karşı direnç geliştirdiğini ortaya koydu.

ABD’deki Columbia Üniversitesi’nden çevre sağlığı uzmanı Dr. Norman J. Kleiman liderliğindeki ekip, Çernobil çevresinde yaşayan 116 köpekten kan örnekleri topladı.

Bu örnekler, 2018–2019 yılları arasında Clean Futures Fund tarafından yürütülen kısırlaştırma ve aşılama çalışmaları sırasında alındı ve analiz için ABD’ye gönderildi.

DNA incelemeleri sonucunda, köpeklerin bölgedeki diğer hayvan popülasyonlarından genetik olarak farklı iki gruba ayrıldığı tespit edildi.

Bilim insanları, yaklaşık 400 genetik varyasyon noktası ve 52 belirgin gen saptadı. Bu genlerin, uzun süreli radyasyon ve toksik çevre koşullarına maruz kalma sonucu bağışıklıkla ilişkili olabileceği değerlendirildi.