Doğmadan Ölen Peygamber kimdir? Rivayetler, tartışmalar ve İslam'daki Peygamberlik anlayışı

İslam inancında peygamberler, Allah'tan aldıkları vahiyleri insanlara ulaştırmak, onları doğru yola sevk etmek ve ilahi hükümleri tebliğ etmekle görevlendirilmiş kutsal şahsiyetlerdir. Ancak, halk arasında ve bazı dini anlatılarda, görevini yerine getiremeyecek durumda olan veya "doğmadan ölen" peygamberin kim olduğu sorusu zaman zaman gündeme gelmekte ve büyük bir merak uyandırmaktadır.

Bu soru, genellikle İslam'ın ana kaynaklarında net bir cevabı bulunmayan, daha çok halk hikayeleri, tasavvufi rivayetler veya yanlış anlamalar üzerinden yayılan bir iddiadır.

Doğmadan Ölen Peygamber Kimdir? (Halk Arasındaki İddialar)

İslam literatüründe, Allah'ın insanlara gönderdiği ve sayısı kesin olarak bilinmeyen peygamberler (bazı rivayetlere göre 124 bin) bulunmaktadır. Bu peygamberler arasında Kur'an-ı Kerim'de adı geçenler ve geçmeyenler mevcuttur.

"Doğmadan ölen peygamber" olarak adlandırılan ve halk arasında en çok merak edilen figür, İslam'ın ana metinlerinde açıkça belirtilmemiştir. Bu iddia, genellikle şu iki ana rivayete dayanmaktadır:

1. Rivayet: Nübüvvet (Peygamberlik) Makamının Yüksekliği

Bazı tasavvufi ve mistik anlatılarda, bazı ruhların peygamberlik makamına eriştiği, ancak dünyevi hayatı yaşamak üzere gönderilmeden önce (yani doğmadan veya annesinin karnındayken) ruhlarının geri alındığına dair sembolik yorumlar bulunmaktadır. Bu yorumlar, peygamberlik görevinin sadece dünyaya gelip tebliğ etmekle sınırlı olmadığını, aynı zamanda ruhani bir makam olduğunu anlatma amacı taşır. Ancak bu, fiilen gerçekleşmiş bir olaydan çok, kavramsal bir anlatımdır.

2. Rivayet: İdris Aleyhisselam'ın Durumu

Bazen bu soru, İdris Aleyhisselam’ın "göğe yükseltilmesi" ile karıştırılmaktadır. Kur'an-ı Kerim'de İdris'in yüce bir makama yükseltildiği belirtilir (Meryem Suresi, 56 ve 57. ayet: ﴾56﴿ Kitapta İdrîs’i de okuyarak an. Hakikaten o, pek doğru bir insandı ve bir peygamberdi. ﴾57﴿ Onu yüce bir makama yükselttik.). Bu durum, bazı yorumcular tarafından onun vefat etmeden göğe çıkarıldığı şeklinde yorumlanmıştır. Bu olay, "doğumu ve ölümü dünya standartlarında olmayan" bir peygamber figürü arayışını tetikleyebilir. Ancak İdris Aleyhisselam doğmuş, yaşamış ve tebliğ görevini yerine getirmiştir.

Meryem Suresi, 56 ve 57. ayet Tefsir'i

Tefsircilerin belirttiğine göre, İdrîs’in asıl adı Uhnûh olup Hz. Nûh’un üçüncü batından dedesidir. Hz. Şît’ten sonra kendisine 30 sayfa vahiy indirilerek peygamberlik görevi verilmiştir. Kitaplı dinlerde ortak rivayet ve inanışa göre İdrîs ilmin, medeniyetin ve aklî sistemlerin ilk kurucusudur. “Remil ilmi, hey’et, nücûm, hesap, tıp, nebatların sırları, garip sanatlar, yazı yazmak, dikiş dikmek, terazi kullanmak gibi meslek ve sanatları İdrîs icat etmiştir. Sahifelerinde semavî sırlar, ruhanîlere hükmetmenin yöntemleri, varlıkların özellikleri gibi konulara dair bilgiler vardı. Çok sayıda talebesi olan İdrîs demiri keşfedip ondan aletler yapmış, ziraatı geliştirmiş, deri ve kumaşlardan elbise dikmiştir” (Ömer Faruk Harman, “İdrîs”, DİA, XXI, 480).

İdrîs’in “üstün bir konuma getirilmesi” ile muhtemelen onun yukarıda açıklanan özellikleri kastedilmiştir. Bu ifadeyi, onun mânevî âlemde (göklerde) müstesna yerlerde bulunduğu şeklinde anlamak da mümkündür; bu mânayı destekleyen rivayetler vardır.

Kaynak: Kur'an Yolu Tefsiri Cilt: 3 Sayfa: 606-607

İslam'da Peygamberlik Anlayışı ve Şartları

"Doğmadan ölen peygamber" kavramının, İslam'ın temel tebliğ mantığıyla çelişme ihtimali yüksektir.

Peygamberin Temel Görevi: Tebliğ (Ulaştırma)

Peygamberin temel amacı, Allah'tan aldığı mesajı (vahyi) insanlara tebliğ etmek (ulaştırmak) ve onları uyarmaktır. Bu görevi yerine getirebilmek için bir peygamberin:

1. Doğması ve Büyümesi: İnsanlar arasında yaşaması, onlarla konuşması ve onlara örnek olması gerekir.
2. Vahiy Alması: Allah tarafından seçilip vahiy alması gerekir.
3. Tebliğ Etmesi: Aldığı mesajı muhataplarına iletmesi gerekir.

Doğmadan ölen veya tebliğ imkanı bulamayan bir ruhun, peygamberlik misyonunu (tebliğ) yerine getirmesi mümkün değildir. Bu nedenle, İslam ilim geleneğinde peygamberlerin tebliğ görevini yerine getirecek şekilde yaşaması temel bir kabuldür.

Kaç Peygamber Vardır?

Kur'an-ı Kerim'de sadece 25 peygamberin adı açıkça zikredilmektedir. Ancak Hadis-i Şerifler'de peygamber sayısının 124 bin olduğu, bu peygamberlerden 313 veya 315 tanesinin Resul (Kitap verilen) olduğu rivayet edilir. Kur'an, adları zikredilmeyen daha birçok peygamberin gönderildiğini de belirtir (Nisa Suresi, 164. ayet). Ancak bu sayısal rivayetler arasında "doğmadan ölen" peygamberin kim olduğuna dair bir detay bulunmaz.

Neden Bu Soru Soruluyor?

Bu sorunun kaynağı, büyük ihtimalle, sayıları 124 bini bulan peygamberler hakkında bilinenlerin az olmasından ve bazı gizemli, kıssalara dayanan anlatımlardan kaynaklanmaktadır.

• Gizemli Sayı: İslam'ın kabul ettiği çok sayıda peygamberin olması, halk arasında "kim bilir, belki aralarında doğmadan ölen de vardır" düşüncesini tetikleyebilir.
• Sembolik Anlam Arayışı: Özellikle tasavvufi metinlerde, peygamberlik makamının derinliğini ve ruhani boyutunu vurgulamak için kullanılan sembolik anlatımlar, zamanla yanlış anlaşılarak somut bir olay gibi algılanmış olabilir.

Kesin Sonuç: İslam'ın ana kaynaklarında ve ilim geleneğinde, dünyaya gelip tebliğ görevini yerine getirememiş, yani doğmadan ölmüş bir peygamberin kim olduğuna dair kesin ve kabul görmüş bir bilgi bulunmamaktadır. Bu, daha çok halk kültüründe ve menkıbelerde yer alan, kaynağı zayıf bir iddiadır.

Peygamberlik Kavramları: Nebi, Resul ve Kur'an'da Adı Geçen 25 Peygamber

İslam inancının temel direklerinden biri olan peygamberlik (nübüvvet), Allah ile kulları arasındaki elçilik makamıdır. Kur'an-ı Kerim, peygamberlerin sayısının çok olduğunu bildirmekle birlikte, tebliğleri ve hayat hikayeleriyle örnek teşkil eden bazı peygamberlerin isimlerini özellikle zikretmiştir.

Kur'an-ı Kerim'de Adı Geçen 25 Peygamber

Kur'an-ı Kerim'de isimleri açıkça zikredilen peygamberlerin tamamı, İslam alimleri tarafından aşağıdaki gibi kabul edilmektedir:

"Ulul Azm" Peygamberler (Büyük Azim Sahibi Elçiler)

Tebliğlerinde büyük zorluklarla karşılaşan ve bu zorluklara karşı üstün bir direnç gösteren beş büyük peygamberdir:

1. Hz. Nûh (A.S.)
2. Hz. İbrahim (A.S.)
3. Hz. Mûsâ (A.S.)
4. Hz. Îsâ (A.S.)
5. Hz. Muhammed (S.A.V.) (Son Peygamber)

Diğer Zikredilen Peygamberler

Geri kalan 20 peygamberin isimleri ise şunlardır:

1. Hz. Âdem (A.S.) (İlk İnsan ve İlk Peygamber)
2. Hz. İdrîs (A.S.)
3. Hz. Hûd (A.S.)
4. Hz. Sâlih (A.S.)
5. Hz. Lût (A.S.)
6. Hz. İsmâil (A.S.)
7. Hz. İshâk (A.S.)
8. Hz. Ya’kûb (A.S.)
9. Hz. Yûsuf (A.S.)
10. Hz. Eyyûb (A.S.)
11. Hz. Şuayb (A.S.)
12. Hz. Hârûn (A.S.)
13. Hz. Dâvûd (A.S.)
14. Hz. Süleymân (A.S.)
15. Hz. İlyâs (A.S.)
16. Hz. Elyesa (A.S.)
17. Hz. Yûnus (A.S.)
18. Hz. Zekeriyyâ (A.S.)
19. Hz. Yahyâ (A.S.)
20. Hz. Zülkifl (A.S.)

Nebi ve Resul Kavramları Arasındaki Fark

İslam'da peygamberlik makamı, genel olarak Nebi (Peygamber) ve Resul (Elçi) olarak iki temel kategoriye ayrılır.

Temel Fark ve Kural

• Her Resul aynı zamanda bir Nebi'dir, çünkü o da Allah'tan haber getirmiştir.
• Ancak her Nebi, Resul değildir. Nebiler, kendilerinden önceki Resullerin şeriatını devam ettirirler.

Örneğin, Hz. Musa hem Nebi hem de Resul'dür (Tevrat kendisine indirilmiştir), Hz. Harun ise Nebi'dir ve Hz. Musa'nın şeriatını desteklemiştir. Hz. Muhammed (S.A.V.) hem Nebi (Haber Getiren) hem de Resul'dür (Kur'an kendisine indirilmiştir ve şeriat getirmiştir).