Peygamber Efendimize (s.a.v.) ilk iman eden erkek kimdir?

İslam tarihinin şafak vaktinde, vahyin gelişiyle birlikte Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'e (s.a.v.) ilk iman etme şerefine erişenler, dinin temelini atan öncüler (Sabıkûn-i İslâm) oldular. Bu kutlu kafilede, eşi Hz. Hatice'nin hemen ardından yer alan ilk Müslüman erkek kimliği, kaynaklarda kişinin yaşı ve sosyal statüsüne göre farklılık arz eden bir soru olarak öne çıkar. Hür ve yetişkin erkeklerin ilki olarak kabul edilen Hz. Ebû Bekir mi, yoksa çocuk yaşta tereddütsüz iman eden Hz. Ali mi? Yazımızda, İslam'a ilk gönül veren bu mübarek şahsiyetlerin hikayelerini, tarihi kaynaklardaki ayrımı ve her birinin İslam tarihindeki eşsiz konumunu detaylı bir şekilde cevaplamaktadır.

Peygamber Efendimize (s.a.v.) ilk iman eden erkek kimdir?

Temel Cevap: İlk Müslüman Kimdir Sorusuna Genel Yaklaşım Nedir?

Peygamberimize iman eden ilk kişi mutlak olarak, eşi Hz. Hatice bint Hüveylid'dir (r.a.). Ancak "ilk iman eden erkek" sorusunun cevabı, kişinin yaş ve sosyal konumuna göre farklılık gösterir:

Hür Erkeklerden İlki: Hz. Ebû Bekir (r.a.)
Çocuklardan İlki: Hz. Ali bin Ebû Tâlib (r.a.)
Azatlı Kölelerden İlki: Hz. Zeyd bin Hârise (r.a.)

Sünni kaynakların çoğunluğunda genel olarak ilk Müslüman erkek olarak Hz. Ebû Bekir (r.a.) kabul edilirken, Şia kaynaklarında ve bazı Sünni kaynaklarda ise (çocuk olmasına rağmen) Hz. Ali (r.a.) zikredilir.

Hz. Ebû Bekir (r.a.) Neden İlk Hür Erkek Olarak Kabul Edilir?

Kimliği ve İman Edişi

Hz. Ebû Bekir, Peygamber Efendimizin en yakın ve samimi dostlarından biriydi. Kureyş kabilesinin Teymoğulları kolundandı, Mekke'de saygın, zengin ve dürüst bir tüccardı.
Peygamberimiz, ailesi dışındaki kişilerden ilk olarak güvendiği ve samimiyetinden emin olduğu Hz. Ebû Bekir'i davet etmiş ve o da bu daveti tereddütsüz kabul etmiştir. Bu kabul, Peygamberimiz için büyük bir manevi destek olmuştur.
Hz. Ebû Bekir'in İslam'ı kabulü, hür, yetişkin ve Mekke'de itibarlı bir tüccar statüsünde olduğu için, İslam'ın yayılma sürecinde diğer önemli şahsiyetlerin de (Hz. Osman, Abdurrahman bin Avf, Talha bin Ubeydullah gibi) Müslüman olmasına vesile olması açısından kritik bir öneme sahiptir.
Bu sebeple, genellikle "hür erkekler" kategorisinde ilk iman eden kişi olarak kabul edilir.

Hz. Ali (r.a.) Neden İlk İnananlar Arasında Çok Önemli Bir Yere Sahiptir?

Kimliği ve İman Edişi

Hz. Ali, Peygamberimizin amcası Ebû Tâlib'in oğlu, yani amcasının oğlu (amcazadesi) ve manevi evladıydı. Hz. Muhammed'in evinde büyümüş, terbiyesini bizzat ondan almıştır.
İman Ettiği Yaş: Rivayetlere göre peygamberlikle görevlendirildiğinde Hz. Ali 8 ila 10 yaşları arasındaydı.
Önemi: Hz. Hatice'den sonra, Müslüman olan ikinci kişi ve çocuklardan ilk Müslüman olma şerefine nail olmuştur. Hz. Ali, hayatına hiç şirk bulaşmamış, namaz kılmayı Peygamberimizle birlikte öğrenmiş ve "Allah beni yaratırken anneme babama sormadı ki, ben de O'na ibadet etmek için gidip babama danışayım!" sözüyle imanının olgunluğunu göstermiştir. Şia inancında ise Hz. Ali, yaş farkı gözetilmeksizin ilk Müslüman erkek olarak kabul edilir.

Hz. Zeyd bin Hârise (r.a.) İlk İman Edenler Arasındaki Yeri Nedir?

Kimliği ve İman Edişi

Hz. Zeyd bin Hârise, Peygamber Efendimizin azatlı kölesi ve manevi oğluydu. Peygamberimiz tarafından köle olarak alınıp azat edilmiş ve öz çocuklarından farksız bir sevgi görmüştür.
Önemi: Köle statüsündeki kişiler arasında ilk Müslüman olan kişidir. Bu durum, İslam dininin getirdiği eşitlik ilkesini ve sosyal statü ayrımı yapmaksızın herkese hitap ettiğini gösteren önemli bir detaydır. Zeyd, ömrü boyunca Peygamberimizin en yakınında bulunmuş, pek çok savaşa katılmış ve Kur'an-ı Kerim'de adı geçen tek sahabedir.

İlk İman Edenler (Sabıkûn-i İslâm) Kimlerdir?

İslam'a ilk inananlar, zorlu ilk dönemde tereddüt etmeden iman eden ve İslam'ın ilk çekirdek kadrosunu oluşturan mübarek şahsiyetlerdir. Bu sekiz kişilik grup, "Sabıkûn-i İslâm" (İslam'da Öncüler) olarak anılır:

Hz. Hatice (İlk Müslüman kadın)
Hz. Ebû Bekir (İlk hür yetişkin erkek)
Hz. Ali (İlk Müslüman çocuk)
Hz. Zeyd bin Hârise (İlk azatlı köle)
Hz. Osman bin Affân
Abdurrahman bin Avf
Sa'd bin Ebî Vakkas
Zübeyr bin Avvâm

Neden Kaynaklarda Farklılık Görülür?

Temel olarak kaynaklardaki farklılıklar, Müslüman olma anındaki yaş ve sosyal statü ayrımından kaynaklanmaktadır.

Mutlak İlk: Tüm kaynaklarca Hz. Hatice'dir.
Statü Ayrımı: Müslümanların sayısını ve toplumsal kabulünü artırma potansiyeli yüksek olan hür ve yetişkin erkekler arasında Hz. Ebû Bekir önceliklidir.
Şia Görüşü: Şia ekolü, Hz. Ali'nin hiçbir zaman puta tapmamış olmasını ve Hatice'den hemen sonra iman etmesini esas alarak onu ilk Müslüman erkek olarak kabul eder.

Sonuç olarak, Peygamber Efendimize (s.a.v.) ilk iman eden erkek kimdir sorusunun cevabı, tarihçilerin ve ekollerin odak noktasına göre Hz. Ebû Bekir (yetişkin ve hür erkek) veya Hz. Ali (çocuk) olarak belirtilir. Her iki sahabe de İslam'ın ilk günlerinde Peygamberimizin en büyük destekçileri olmuşlardır.

Kaynak:Haber Merkezi