Tarihin tozlu sayfalarında Sivas...

Cumhuriyet gazetesinin 30 Mayıs 1959 tarihli nüshasında, Sivas'ın Kangal ilçesine bağlı Killik köyünden 65 yaşındaki Esmer Doğan ile ilgili küçük bir haber, okuyuculara ulaştı. Habere göre, hayatında ilk kez gittiği ilçe merkezinde, gece vakti aniden homurdanarak çıkan bir kamyonu gören yaşlı kadın, yaşadığı şok ve korku sonucu hayatını kaybetti. "Korkudan ödü patlayarak ölmüştür" ifadesiyle yer alan bu trajik olay, 2025 Türkiye'sinden bakınca, neredeyse ait olduğu zamanı değil, başka bir evreni anlatıyor gibi.

1959: Anadolu'da Teknolojinin Sessiz İstilası

1950'lerin sonu, Türkiye'de karayolu ağlarının yeni yeni gelişmeye, traktör ve kamyonların tarımın ve ulaşımın bir parçası olmaya başladığı yıllardı. Ancak bu değişim, ülkenin tüm coğrafyasına aynı hızla ulaşmıyordu. Sivas'ın ücra bir köyünde yaşayan Esmer Doğan gibi binlerce insan için motorlu bir araç, mitolojik bir canavardan farksızdı. Haberin "homurtularla önüne çıkan" ifadesi, bu yabancı ve ürkütücü teknolojinin, o dönemin insanının algısında nasıl canavarımsı bir form aldığını gösteriyor. İletişimin yok denecek kadar az, bilginin sadece sözlü kültürle sınırlı olduğu bu dünyada, beklenmedik bir teknolojik karşılaşma, trajediyle sonuçlanmıştı.

Dijital Uçurum ve Yeni 'Korkular'

Günümüzde ise Türkiye, mobil iletişimden sosyal medyaya, drone'lardan yapay zekaya kadar teknolojinin her türlüsüyle iç içe. En ücra köylerde bile cep telefonu şebekesi, internet erişimi ve uydudan yayın var. Esmer Nine'nin köyü Killik belki artık Google Maps'te bile en ince ayrıntısıyla görülüyordur.

Ancak bu sefer de "dijital uçurum" adı verilen başka bir derin farklılık ortaya çıktı. Bugünün "Killik"lerinde yaşayan, teknolojiye fiziksel olarak erişebilen ancak onu anlamlandırmakta, güvenli kullanmakta veya dijital dünyanın getirdiği yeni tehditlerle başa çıkmakta zorlanan yeni bir kuşak var.