Ömer ÜN
2022 yılına ilişkin Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması Bölgesel Sonuçları Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklandı.
Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistiklerinin hesaplandığı Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2022 yılı sonuçlarına ilişkin gelir bilgileri, bir önceki takvim yılı olan 2021 yılını referans alıyor. Gelir ve yoksulluk hesaplamalarında; hanehalkı gelirleri, hanehalkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine dönüştürülüyor.
Toplumun genel düzeyine göre belirli bir sınırın altında gelire sahip olan bireyler göreli anlamda yoksul sayılıyor. Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı 2022 yılında aynı düzeyde kalarak yüzde 14,4 oldu. Medyan gelirin yüzde 60'ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre hesaplanan yoksulluk oranı ise son yılda 0,3 puan artarak yüzde 21,6 olarak gerçekleşti.
Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 40'ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 0,9 puanlık azalış ile yüzde 7,6 olarak gerçekleşti. Medyan gelirin yüzde 70'i dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre hesaplanan yoksulluk oranı ise bir önceki yıla göre 0,6 puanlık artış ile yüzde 29,3 oldu.
YOKSULLUK ORANI EN DÜŞÜK HANELER TEK KİŞİLİK HANELER OLDU
Hanehalkı tipine göre eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranlarına bakıldığında; tek kişilik hanehalklarında yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 1,0 puan artarak yüzde 7,5, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarında ise 2,6 puan artarak yüzde 11,7 oldu. En az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranı 1,1 puan artarak yüzde 19,6, tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranı ise 0,3 puan azalarak yüzde 13,9 oldu.
OKUR-YAZAR OLMAYANLARIN YÜZDE 27,7'Sİ YOKSUL
Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranına göre; okur-yazar olmayan fertlerin yüzde 27,7'si, bir okul bitirmeyenlerin yüzde 24,4'ü, lise altı eğitimlilerin yüzde 13,8'i, lise ve dengi okul mezunlarının ise yüzde 7,8'i yoksul olarak hesaplandı. Yükseköğretim mezunları ise yüzde 2,6 ile en düşük yoksulluk oranına sahip grup oldu.
GÖRELİ YOKSULLUK ORANI EN DÜŞÜK TRC1 BÖLGESİNDE GERÇEKLEŞTİ
İBBS 2. Düzey bölgelerinin her biri için eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'sine göre hesaplanan yoksulluk sınırına göre, gelire dayalı göreli yoksulluk oranının en yüksek olduğu bölgeler; yüzde 15,0 ile TR62 (Adana, Mersin), yüzde 14,6 ile TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) ve yüzde 14,3 ile TR31 (İzmir) oldu.
Göreli yoksulluk oranı en düşük olan İBBS 2. Düzey bölgeleri ise yüzde 3,7 ile TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis), yüzde 6,3 ile TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) ve yüzde 7,5 ile TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) oldu.
TR72 BÖLGESİ VERİLERİ
TÜİK verilerine göre Sivas, Kayseri ve Yozgat illerini içerisine alan TR72 Bölgesi’nde yoksul sayısı ve yoksul oranında bir önceki yıla göre yükselme oldu. Her bölge için eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirin yüzde 50'si temelinde hesaplanan rakamlara göre TR72 Bölgesi’nde 2021 yılında 12 bin 294 lira olan yoksulluk sınırı 2022’de 15 bin 459 liraya çıktı. Sivas, Kayseri ve Yozgat illerini kapsayan TR72 Bölgesi’nde 2021’de 241 bin olan yoksul sayısı 2022’de 275 bin kişiye yükseldi. 2021’de yüzde 9,9 olan yoksulluk oranı TR72’de 2022 yılında yüzde 11,3’e yükseldi.
Her bölge için eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirin yüzde 60’ı temelinde hesaplanan rakamlara göre TR72 Bölgesi’nde 2021 yılında 14 bin 752 lira olan yoksulluk sınırı 2022’de 18 bin 551 liraya, yoksul sayısı 406 binden 523 bine, yoksulluk oranı da yüzde 16,7’den yüzde 17,4’e çıktı.
