Teknolojinin hayatımızdaki yeri her geçen gün artarken, dijitalleşmenin insan belleği üzerindeki etkileri de giderek daha çok tartışılmaya başlandı. Günümüzde insanlar, ihtiyaç duyulan bilgilere saniyeler içinde ulaşabiliyor. Eskiden kolaylıkla akla gelen telefon numaraları, adresler, önemli tarih ve bilgiler artık birkaç tuşla erişilebilen teknolojik cihazlara emanet ediliyor. Bu durum beynin bu bilgileri uzun süreli hafızaya kaydetme ihtiyacını azaltabiliyor. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İletişim Fakültesi Doç. Dr.Fikriye Çelik tarafından yürütülen ‘Dijital Amnezi' isimli çalışma, dijital cihazların aşırı kullanımının insan belleği üzerinde olumsuz etkiler oluşturduğunu ortaya koydu. Çelik'in bu araştırması, cep telefonlarının insanların bir uzvu haline geldiğini ve özellikle gençlerin bu cihazlardan ayrı kalmakta zorlandığını ortaya koydu. Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Gülmez ise sonuçların ilginç olduğunu söyleyerek, beynin gelişmesine katkı sağlayacak uygulamalar yapılması gerektiğini ifade etti.
"Cep telefonları birer organ haline geldi"
Mustafa Gülmez, çağın en büyük problemlerinden birisi olduğun söyleyerek, "Amnezi kelimesi, unutkanlık veya geçici olarak hafıza kaybı da demek mümkündür. Dijital amnezi kavramına baktığımızda ise dijitalleşen dünyamızda fazlasıyla kullandığımız elektronik cihazların, cep telefonları, tabletler ve bilgisayarların insanlar tarafından sürekli kullanılmasından kaynaklı, onlara daha çok güvendikleri için hafızalarını çok fazla zorlamıyorlar. Bu durum, yakın geçmişte ve uzak geçmişteki birtakım bilgilerin kaybolmasına neden oluyor. Çağımızın en temel hastalıklarından veya sağlık problemlerinden birisidir diyebiliriz. Yapılan çalışmalar ve araştırmalar da bunu destekliyor. Fakültemizde de bu konuya ilişkin yapılan çalışmalar var. Bu çalışma ise fakültenin son örneğidir. Cep telefonları artık insanların birer organı hâline geldi. Özellikle gençlerimiz cep telefonlarından ayrı kalamıyorlar. Cep telefonları olmadan sokağa, caddeye ve okula gitmek istemiyorlar. Bu durum, zaman içerisinde hafızamızda zayıflamalara neden olabiliyor" dedi.
"Hastalıklara neden olabilir"
İnsanların bildiği adresleri bile navigasyona sorduğunu söyleyen Gülmez, "Fakültemizde yapılan çalışmada alınan sonuçlardan bir tanesi oldukça ilginç. İnsanlar bildiği adresi dahi navigasyon uygulamalarına sorarak gidiyorlar. Bu durum insan hafızasının zayıflamasına ve ileriki dönemlerde alzheimer gibi hastalıklara yakalanmasına neden olabilir. Öğrenciler arasında yapılan araştırmalar neticesinde her 4 öğrenciden bir tanesi anne, babasının veya akrabalarından birkaç kişinin cep telefonu numarasını ezbere biliyor. Bu araştırma hafıza zayıflamasına, bellek kaybına yani amneziye neden oluyor. Nasıl ki elimiz, kolumuz gibi bir organımızı kullanmadığımızda pasif hâle geliyorsa hafızamız da zamanla unutmaya ve körelmeye neden olacaktır. Bunun önüne geçebilmek için alışkanlıklarımızın dışına çıkmamız gerek. Cep telefonlarına, navigasyon uygulamalarına güvenmeden gideceğimiz adresi kendimiz bulmamız gerek. Beynimizin gelişmesine katkı sağlamak amacıyla evimize hep aynı yoldan değil de farklı yollardan gitmeye çalışalım. Evimizin kapısını sürekli aynı elimizle değil de bu sefer de diğer elimizle açmayı deneyelim. Beyin, böylesine farklı ani hareketler ile sürekli aktif hâle gelecektir" diye konuştu.
