Gazetemize özel açıklamalarda bulunan Şeyh Numan Efendi’nin ikinci kuşak torunlarından Uğur Sarısözen, Numan Efendi hakkında bilinmeyenleri anlattı. Sarısözen, ‘Yöre halkı, türbenin yılancık hastalığını iyileştirdiğine inanmaktadır. Doğu cephesindeki ejderli suluktan akıtılan suyun, Yılanlı Baba tarafından okunduğuna inanılır’ dedi. Numan Efendi’nin vefatında tüm mal varlığını Vakıflar’a bıraktığını belirten Sarısözen, geçtiğimiz yıllardaki tüm çabalarına rağmen Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nün mezarlığa bir tabela yerleştirmediğini belirtti.
HAYRULLAH AĞKAŞ
Geçtiğimiz hafta ‘Bu mezar kimin?’ başlığıyla gazetemize konu olan mezarlarla ilgili yeni gelişmeler yaşandı. Bilindiği gibi Ulu Cami’nin üst sokağında bulunan mezarların kimin olduğunun bilinmediği ve bakımsızlığını dile getirmiştik.
Haberimizin ardından burada meftun olan Şeyh Numan Efendi’nin iki kuşak torunlarından olan Uğur Sarısözen gazetemizi arayarak, konunun detaylarını bizimle paylaştı.
Kendisinin Numan Efendi’nin torunlarından olduğunu belirten Uğur Sarısözen, buradaki Aile mezarlığında Şeyh Numan Efendi, Şeyh Tahir Efendi, Şeyh Abdurrahman Efendi, Şeyh Abdüllatif Efendi ve Şeyh Hasan Hilmi Efendi’nin kabrinin bulunduğunu söyledi.
Kabirde yatan Şeyh Numan Efendi’nin Osmanlı’nın son döneminde 1768 – 1883 yılları arasında yaşadığını belirten ailenin mütevellisi Uğur Sarısözen, o dönemle Darülulema diye anıldığını ve çok büyük bir zât olduğunu kaydetti.
Şeyh Numan Efendi’nin Peygamber Efendimizin soyundan geldiğini ve Seyit olduğunu kaydeden Sarısözen, Şeyh Numan Efendi’nin bir dönem de Sivas Müftülüğünü yaptığını belirtti.
Ulu Cami’nin üst sokağında bulunan aile mezarlığının Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nün himayesinde olduğunu kaydeden Sarısözen, eski Belediye Başkanı Doğan Ürgüp’e ve o dönemki Vakıflar Bölge Müdürü ile çok kez görüştüğünü ve aile mezarlığına bir bilgilendirme yazısı konulmasını talep ettiğini belirtti. Bütün uğraşlarına rağmen girişimlerinin olumsuz olarak sonuçlandığını belirten Sarısözen, aile mezarlığının vakıf eseri olduğu için kendilerinin de müdahale edemediklerini söyledi.
Buradaki aile mezarlığının içerisinde kabri bulunan insanlara yakışır şekilde düzenlenmesi gerektiğini belirten Sarısözen, kabristanda mezarı bulunan kişilerle ilgili de bilgilendirme yazısının konulmasını temenni etti.
Osmanlı dönemindeki en büyük kütüphanelerden bir tanesinin Şeyh Numan Efendi tarafından aile mezarlığının hemen üst tarafında yaptırıldığını kaydeden Sarısözen, günümüzde kütüphanenin yıkıldığını ve sadece türbenin kaldığını belirtti.
Sarısözen aile mütevellisi Sarısözen, Şeyh Numan Efendi’nin vefatında tüm mal varlığını Vakıflara bıraktığını da açıklarken, Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nün bu aile mezarlığına bir tabela bile yerleştirememesi dikkat çekti.
O dönemlerde ilimizdeki Osman Paşa Camii’nin kilise olduğunu belirten Uğur Sarısözen, bu ailenin o dönemki Vali Osman Paşa’dan izin alarak bu kiliseyi camiye dönüştürdüğünü, izni veren Vali Osman Paşa’nın isminin de camiye verildiğini ifade etti.
Sivas’ın geçmişinde Sarısözen ailesinin çok büyük bir rol oynadığını kaydeden Sarısözen, Tarihi Gök Medrese’nin ilk restorasyon çalışmasının da Şeyh Abdurrahman Efendi tarafından yaptırıldığını kaydetti.
Şeyh Numan Efendi’nin eskiden Yılancık Evliyası diye de anıldığını belirten Sarısözen, ‘Numan Efendi yöre halkı arasında, ‘Yılancık Baba’ veya ‘Yılancık Evliyası’ olarak tanınmaktadır. ‘Yılanlı Baba’ denilmesinin sebebi olan rivayet şöyledir. Numan Efendi Sivas’ta dolaştığı bir gün yılanların saldırısına uğrar. Yılanlar ona zarar vermez. Yöre halkı, türbenin yılancık hastalığını iyileştirdiğine inanmaktadır. Doğu cephesindeki ejderli suluktan akıtılan suyun, Yılanlı Baba tarafından okunduğuna inanılır. Ayrıca bu suyun toprakla karıştırılarak yapılan çamurun, yaraların üzerine sürülmesi ile yaraların iyileşeceğine inanılmaktadır’ dedi.
Sarısözen, ‘Şeyh ve Müftü Numan Sabit Efendi’nin Babası, Şeyh Ahmet Hamdi Efendi, annesi Köprülü sülalesinden Ayşe Hatun’dur. Eğitimini Buruciye Medresesinde tamamlayan Numan Efendi çalışkanlığıyla Sivas Müftülüğüne yükselir. Kendi vakfiyesinde, ‘Vefatım Sivas’ta vak’i olursa ki kitiphane önünde defn olunmak mukadder oldukda’ diyerek gömülmek istediği yeri belirlemiştir’ dedi.
Sarısözen ailesinin mütevellisi olan Uğur Sarısözen şöyle devam etti:
‘Konağı, yaptırdığı çeşmesi ve günümüze ulaşamayan kütüphanesi Ulu Camii’nin batısına düşmektedir. Müderrislik yapan Numan Sabit aynı zamanda âlim ve şair olup bir divanı vardır.
Büyük Türk halk musikisi sanatkârı ve derleyicisi Muzaffer Sarısözen de Sarıhatipoğulları ailesine mensup olup, Müftü Numan Efendi’nin torunlarındandır.
1758’de yaptırılan Numan Efendi Kabristanının giriş kapısı üzerindeki kitabede, ‘Ey lütfu gizli olan Allah! Bizi korkularımızdan emin eyle, koru’, yazılıdır. Doğu cephesindeki 3. pencere alınlığındaki kitabenin birinci satırı: ‘De ki: Ey kendi nefisleri aleyhine haddini aşan kullarım! Allah’ın rahmetinden ümit kesmeyin! Çünkü Allah bütün günahları bağışlar. Şüphesiz ki O, çok bağışlayan, çok esirgeyendir’ (Zumer Suresi, 52, 53 ) yazılmıştır.
Yapı, Sarı Hatip-zadelerden, Sivas Müftüsü Numan Efendi tarafından 1758’de yaptırılmıştır. Kabristanın içinde hem Numan Efendinin hem de ailesinin mezarları olup, ziyarete açıktır. Kabristanın içinde, altı tane doğu-batı yönünde mezar yer almaktadır. Kabristanın içerisinde yer alan mezar taşları ve yapı kitabeleri sülüs hat ile yazılmıştır. Yapıya, güney-batı cephesine açılmış olan alçak, dikdörtgen kapıdan girilmektedir. Kapının üzerinde kitabe vardır. Güney-doğu cephesine, çeşme yapılmış olup alınlığında kitabesi bulunmaktadır. Sivas türbeleri içerisinde yapıya bağlı çeşmesi olan tek eser Numan Efendi kabristanı olup 1978’de aslına uygun şekilde restore edilmiştir.