FATİH TABUR
Temiz Hava Hakkı Platformu´nun merakla beklenen ?Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri: Kara Raporu?nun sonuçları kamuoyu ile paylaşıldı. 2016-2018 yılları arasında Türkiye´deki hava kirliliği ve bunun sağlık üzerindeki etkilerinin değerlendirildiği raporda Sivas´a ilişkin çarpıcı değerlendirmelerde bulunuldu.
HAVA KİRLİLİĞİ İÇİN
?KRONİK SORUN? DENİLDİ
Raporda; Dünya Sağlık Örgütü´nün (DSÖ) belirlediği değerlere göre, Türkiye´de hava kirliliğinin en yüksek hesaplandığı iller arasında yer alan Sivas ile birlikte Afyon, Ankara, Burdur, Bursa, Çorum, Denizli, Erzincan, Mersin, Kahramanmaraş, Manisa, Mardin, Muğla, Niğde, Osmaniye, Sakarya illerinin hava kalitesinde son 3 yıl boyunca hiçbir iyileşmenin olmadığına vurgu yapıldı. Raporda; ?Yıllık ortalama hava kirliliği (PM10) düzeyleri 90 mikrogram/m³´e ulaşan bu şehirlerde artık kronik hale gelmiş olan hava kirliliğinin iyileştirilmesi için ciddi önlemler alınması gerekiyor? denildi.
507 KİŞİYİ HAYATTAN KOPARDI
Rapora göre ülkemizde 2017´de yaşanan 30 yaş üstü toplam 399 bin 25 ölümün (kazalar/dışsal yaralanmalar hariç) 51 bin 574´ü hava kirliliğinden kaynaklandı. Hava kirliliğinden kaynaklanan önlenebilir can kayıplarına dikkat çekilen raporda ilimizde hava kirliliğinin 2017 yılında 507 kişinin erken ölümüne yol açtığının altı çizildi.
ACİLEN ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER
Hava kirliliğinin doğurganlığı etkilediği, düşük, kısırlık ve sperm kalitesini düşürdüğünün altının çizildiği raporda alınması gereken önlemler şu şekilde sıralandı: Hava kalitesi ölçümlerinin iyileştirilmesi, güncel verilerin halka sunulması, yeni istasyonlar için yer seçiminin modellemeler kullanılarak yapılması. Hava kirliliği için ulusal sınır değerlerin DSÖ sınır değerleri ile uyumlu hale getirilmesi, ölçümünün yaygınlaştırılması. Temiz Hava Eylem Planları´nın sağlık ve çevre alanında çalışan STK´ların katılımıyla her il için hazırlanması ve acilen uygulamaya konulması.
Hava kirletici etkisi yüksek tesislerin izin süreçlerinde sağlık etki değerlendirmesi yapılmasının zorunlu hale getirilmesi. Çevresel etki değerlendirme süreçlerinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından proje sahiplerinden hava kirliliğinin uzun mesafeli ve kümülatif etkilerini hesaba katan güncel modelleme programları kullanılarak hesaplama yapılmasının istenmesi. Başta kömür olmak üzere fosil yakıtlara teşviklerin kaldırılması, fosil yakıt alternatifi enerji kaynaklarını önceliklendirecek politika ve teşvik mekanizmalarının geliştirilmesi. Kentlerde toplu taşıma ve bisikletli ulaşımın teşvik edilmesi, motorlu araç trafiğine kapalı alanlar yaratılması, ormanların korunması ve artırılması, araçlardan kaynaklanan kirletici emisyonları azaltacak yasal değişiklikler yapılması ve evsel ısınma için kömürün yerine alternatif kaynakların yaygınlaştırılması. Hava kirliliğinin sağlık etkilerinin değerlendirilmesi ve kirliliğin azaltılması ile ilgili politika geliştirilmesinde, Sağlık Bakanlığı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı´nın hem birbirleri hem de ilgili meslek örgütleri/sivil toplum kuruluşları ile iş birliği ve iletişim içinde çalışmaları.
