Erdem TAHILLOĞLU
Sivas Emlakçılar Birliği Başkanı Kerim Çayır; son günlerde dövizkurlarında ve altın fiyatlarında yaşanan artışların ardından gayrimenkul sektöründe yaşanan gelişmeleri değerlendirdi.
Gayrimenkulünü satılığa çıkardıktan sonra alıcı tarafla anlaşma sağlayan çok sayıda kişinin dövizde ve altında yaşanan anormal artışlar dolayısıyla satış işleminden vazgeçtiğini dile getiren Başkan Çayır; bu durumun sektörü olumsuz etkilediğini belirtti.
Kimsenin önünü göremediğinin altını çizen Çayır, “Son günlerde ekonomik durum bizim sektörümüzü inanılmaz derecede olumsuz etkiledi. Ciddi anlamda sıkıntı yaşıyoruz. Bu hafta başlangıcı itibariyle büyük rakamlı satışlarımızda ciddi dönüşler oluştu. Çünkü Euro'nun, altının bu denli yükselmesiyle birlikte mülk sahiplerinin sattıkları rakamlardan vazgeçme durumları söz konusu şu anda. Yaşadığımız olay bu. Bu da bizim sektörü inanılmaz derecede etkiliyor. Piyasadaki tüm gayrimenkul danışmanları aynı sorundan muzdarip. Yani sadece Sivas’ta değil ülke genelinde aynı durum söz konusu. Çünkü büyük rakamlarda şu anki 3-5 günlük artışla birlikte ciddi rakamlar söz konusu oluyor. Yanlış hatırlamıyorsam geçen hafta altın bin 250 lira bandındaydı, şimdi bin 500’lere geldi. Euro’da aynı şekilde; geçen hafta 22’lerdeydi, bugün 26’yı zorluyor. Dolayısıyla yatırımcı da bir şekilde sattığı zaman döviz kurlarıyla veya Kur Korumalı Mevduat hesabıyla parasını muhafaza etmeye çalışıyor ama sattığı rakam geçen haftada yapılan pazarlık olduğu için bu hafta da piyasalar böyle artınca satışlardan vazgeçmeler yaşanıyor” dedi.
DEVLET BANKALARI KREDİLERİ ONAYLAMIYOR
Sektörün önündeki en önemli sorunlardan birisinin de bankaların kredi musluklarını açmaması olduğunun altını çizen Çayır, “Biliyorsunuz şu anda devlet bankaları kredileri onaylamıyor. Krediler gecikiyor. Mevcut krediler çıkmıyor. Düşünebiliyor musunuz 2 buçuk milyonluk daire satışımızda bankanın verdiği rakam 250-300 bin lira bandında. Yani bu şekilde bir insanın ev sahibi olması söz konusu olmuyor” diye konuştu.
Gayrimenkulde son dönemde ciddi artışlar söz konusu olduğunun altını çizen Çayır, “Biz zaten yıllardır ‘Gayrimenkul kazandırır, gayrimenkule yatırım yapın’ dedik. ‘Gayrimenkul dövizi, altını, her zaman sollar’ dedik nitekim öyle oldu ama bu sefer fazla oldu. Yani bire iki verdi. 1 yıl önce 400 bin liraya sattığımız gayrimenkul bugün 1 milyon lira bandında. Yani bunu ne altın, ne döviz, ne borsa verir. Şu son dönemde gayrimenkul inanılmaz derecede hızla yükselişe geçti ama bu da çok sağlıklı değil açıkçası. Kazandırsın ama ortada afaki ve anormal artışlar söz konusu. Yani şu anki piyasamız tamamen balonlama. Bu nasıl oluşuyor? 3+1 dairesi olan vatandaşın evinde karanlık odası var, 1. kat ve güneş almıyor. Bu dairesine 1 milyon lira yazıyor. Normalde daire 700 bin lira. 1 milyonu gören gerçek satıcı ‘Onun evi 1 milyon ediyorsa benim evim 1 milyon 400 bin rahat eder’ diyor. Diğeri de ‘Bizim ki cadde üzeri’ diyor ve 2 milyon lira yazıyor. Şu anki piyasa maalesef bu” açıklamasında bulundu.
Kiralık daire konusunda yaşanan sıkıntılara da değinen Çayır, “Sivas'ta kiralık konusu önemli. Yıllarca öğrenci müşterilerimiz vardı. Nitekim sonra yurtlar yaptık. Yurtların yapılmasıyla birlikte birçok ev boş kaldı. Bu süreçte pandeminin bitip de 2022’nin 10’uncu ayına kadar ki süreçte rutin bir şekilde kira fiyatları söz konusu oldu ama bu süreçte de emin olun kiralar uygundu. Yani normaldi, normalin de altındaydı hatta. Örnek veriyorum şu anda 2 milyon liralık evde bin, bin 500 liraya oturuluyordu ama şimdi enflasyonun son süreçte bu kadar hızlı şekilde yükselmesiyle birlikte insanlar ister istemez günlük alışverişlerindeki giderleriyle aldıkları kirayı kıyaslar oldu. Şimdi bugün baktığınız zaman etin kilosu 300 lira. Sürekli de zam geliyor. Geçen yıl aldığı bin 500 lira ile bugün aldığı bin 500 lira arasında çok büyük bir fark var. 1 milyon liralık bir para diyelim. Mevduat hesabı açsanız veya Kur Korumalı Mevduat hesabı açın emin olun 20-25 bin lira bandında bir getiri sağlarsınız. Mülk sahibimiz bunları da hesaplıyor; mülkünün değerine bakıyor, aldığı bin 500 lira gibi bir değere bakıyor. Aynı mahallede, aynı semtte boşalan bir dairenin 5 bin liraya kiraya gittiğini duyunca kiracısıyla karşı karşıya geliyor. Şimdi burada devletimiz de ‘Yüzde 25 artırabilirsin’ dedi. Tamam biz devletimizi seviyoruz da burada yüzde 25 olmaz. Sen kendi alacağına normal standart faiz oranlarını uygularken neden mülk sahibini yüzde 25’le kısıtlıyorsun. Biz pandemiye kadar hatta geçen yıla kadar yüzde 10, yüzde 15 artırıyorduk. Yüzde 25’i hiç vurmadı bile. Son 6 ayda birden bire çıta yükselmeye başladı. Biz normal artışımızı yapıyorduk, sıkıntı yoktu. Ev sahiplerine TEFE-TÜFE artışı ne ise onun üzerinden artışları yaptırsalardı bu süreç içerisinde. Yani yüzde 25 ile kısıtlanarak neden kiracı ile ev sahibi karşı karşıya getirildi. Bence yanlış bir uygulama. Buna bir standart getirilmesi lazım. Yüzde 25 şu anda baktığımız zaman bu piyasada olmaz. Niye olmaz? Şimdi bin liraya oturuyorsa bir kiracı yüzde 25 arttırırsa bin 250 lira olur. Çıksa o daire 5 bin lira. Şimdi bu yüzde 25 artışla 5 bin liraya ne zaman gelecek? Hesabını vatandaş yapsın. Olmaz, bu adaletsizlik. Burada bizim işimiz de çok zor. Biz de ev sahibi ile kiracı arasında kalıyoruz. Allah razı olsun yine kiracılarımızdan anlayışla çalışıyorlar. Bin liraya oturuyorsa yüzde yüz artıyor 2 bin yapıyor. Çıksa 5 bin lira. Şimdi bizim bir yatırımcı kitlemiz var. Bizim gurbetçimiz var, yurt dışında yaşayan, şehir dışında yaşayan hemşehrilerimiz var. Bu kişiler parasını biriktirip memleketine gelerek daire alıyor ve kiraya veriyor. Şimdi bu Sivaslı vatandaşlarımız bu tablo karşısında niye Sivas’tan ev alsın. Ankara'da ev fiyatları uçmuş, kiralar uçmuş. Oralarda böyle afakı karşılanmıyor. Normal şartlarda geçen yıllarda 1 milyona, 2 milyona alınan evler o dönemlerde 8-10 bin liraya kiraya veriliyordu; şimdi 15 bin lira oldu. Biz iki sene öncesinde alınan evlere bin, bin 500 lira gibi rakamlar telaffuz ediyorduk. Yani burada biraz da yatırımcımızı düşünmek lazım. Kiracılar alınmasın kesinlikle biz onların da yanındayız ama burada çiğlik var. İnşallah düzelir” açıklamasında bulundu.
