Eski Takvim Hesaplarının Sırrı

Orhan Arslan
Orhan Arslan
Eski Takvim Hesaplarının Sırrı
14-03-2022
<p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">Genelde tecr&uuml;beye dayanır. Yaşanmışlıklarla &ouml;rt&uuml;şerek, geleceğe y&ouml;nelik tahminler yapar. İşte eski hesap denilen takvime g&ouml;re, G&Uuml;C&Uuml;K ayındayız. Yani Miladi takvimin şubat ayı diye tanımlanabilir.</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">Ona denk gelmektedir. Ancak bu takvime g&ouml;re, aylar miladi aylardan 13 g&uuml;n sonra devreye girer.</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">G&uuml;c&uuml;k kelimesi, dilimizde olduk&ccedil;a kullanılan kelimelerden birisidir. TDK&#39;ye g&ouml;re g&uuml;c&uuml;k kelimesi anlamı şu şekildedir:</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">- Kısa, bodur, gelişmemiş, g&uuml;d&uuml;k</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">- Kuyruksuz, kuyruğu kesik (hayvan) İşte eski takvim denilen tanımlamada Şubat ayının kısalığını anlatmak i&ccedil;in bu kelime kullanılmaktadır.</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">Halk arasında g&uuml;c&uuml;k ayı da denilen g&uuml;c&uuml;k ayı nedir. D&uuml;nya g&uuml;neş etrafında 365 g&uuml;n 6 saatte d&ouml;nme hareketini tamamlıyor, artık kalan 6 saatler ise 4 senede bir şubat ayına ekleniyor. &nbsp;Bu hesaba g&ouml;re kış ayları, Karakış, Zemheri, G&uuml;c&uuml;k&#39; ten ibarettir. Yani g&ouml;rd&uuml;ğ&uuml;n&uuml;z gibi, Miladi takvimdeki Şubat ayını ifade eder. Yani şu an kış aylarından G&uuml;c&uuml;k ayının son g&uuml;nlerini yaşıyoruz. Mart ayının kapıdan baktırıp, kazma k&uuml;rek yaktırmasına daha var.</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">Şimdi biz G&uuml;c&uuml;k ayının son g&uuml;nlerini yaşıyor. Eski tecr&uuml;beli insanlar bu ayda Kar yağmasının &nbsp;bazen, G&uuml;c&uuml;k hayvanının kuyruğuna kadar yağdığını ifade ederler. Bu g&uuml;nler O, anlatılan g&uuml;nlere denk gelmektedir. İşte O, hesaba g&ouml;re, Mart ayı, 14 mart g&uuml;n&uuml; başlayacaktır.</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">Bu kar yağışı, bolluk bereketlik demektir. &nbsp;Temiz su demektir. Şehrimizde bir s&ouml;z vardır. Kar yılı, var yılıdır... Yani bu s&ouml;zden de anlaşılacağı &uuml;zere, her sene bu kadar kar yağmayabilir.</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">Mart dokuzu olarak tanımlanan g&uuml;n ise, 22 Mart g&uuml;n&uuml;ne denk gelir Yani nevruz olarak kutlanan g&uuml;ne denk gelir. Yine eski bazı takvimlere g&ouml;re, sene iki mevsimden ibarettir. Yaz ve kış. &nbsp;</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">Eski takvime g&ouml;re bir yıl iki b&ouml;l&uuml;me ayrılır. Birinci b&ouml;l&uuml;m &ldquo;Kasım G&uuml;nleri&rdquo; ismini alır ve 180 g&uuml;n olarak kabul edilir; 8 Kasım&rsquo;da başlar, 5 Mayıs&rsquo;ta sona erer. İkinci b&ouml;l&uuml;m ise &ldquo;Hızır G&uuml;nleri&rdquo; olarak adlandırılır ve 186 g&uuml;n olarak hesaplanır; 6 Mayıs&rsquo;ta başlar, 7 Kasım&rsquo;da sona erer. &nbsp;</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">Cemre bu evreleri tamamlayıp toprağa d&uuml;şt&uuml;kten sonra artık kış mevsiminin kesin olarak sona erdiği ve baharın başladığı varsayılır. Artık bu tarihten itibaren kalıcı soğuklar olmaz.</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">&nbsp;Sayılı g&uuml;nlerin en &ouml;nemlilerinden biri, eski takvime g&ouml;re &ldquo;Mart dokuzu&rdquo; denilen ve 22 Marta rastlayan g&uuml;nd&uuml;r. Bu g&uuml;nde, G&uuml;neş ko&ccedil; burcuna girer ve gece ile g&uuml;nd&uuml;z eşit h&acirc;le gelir. Hava sıcaklığının gece sıfırın altında 20-25 dereceye kadar d&uuml;şt&uuml;ğ&uuml; g&ouml;r&uuml;lm&uuml;şt&uuml;r; don ve kar fırtınası olabilir ya da &ldquo;Şıvgın&rdquo; denilen sulu kar yağabilir. Mart ayının dokuzundan dokuz g&uuml;n sonra, &ldquo;Dokuzun Dokuzu&rdquo; denilen g&uuml;n gelir ki, bu g&uuml;n hava &ccedil;ok soğuk olur; hatta fırtına ya da kar g&ouml;r&uuml;lebilir. Yeni uyanan veya &ccedil;i&ccedil;ek a&ccedil;an ağa&ccedil;ları soğuk vurur.</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">18 Nisana rastlayan sayılı g&uuml;ne &ldquo;Aprıl Beş&rdquo; denir. Halk arasında &ldquo;Kork Aprılın beşinden, camızı ayırır eşinden, hele hele on beşinden&rdquo; s&ouml;zleri ile bu g&uuml;nlerin tehlikesi belirtilir. Aprılın beşinde tohum ya elde olmalıdır ya da yerde. Zira tohum, &ouml;nceden ekilmiş ve filizlenmiş ise muhakkak soğuk alır. &ldquo;Aprılın Beşinin Beşi&rdquo; ve &ldquo;Sitte-i Sevr&rdquo; (G&uuml;neş&rsquo;in boğa burcunda bulunduğu Nisan ayında fırtınalarıyla meşhur altı g&uuml;n) de soğuk yapan korkulu g&uuml;nlerden olup 21-26 Nisan g&uuml;nlerine denk gelir. Nihayet 6 Mayıs Hıdrellez (Hızır-İlyas) g&uuml;n&uuml;ne gelindiğinde artık tam olarak bahar gelmiş demektir.</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">Bu kar yağışlarının memleketimize bolluk bereket getirmesini dilerim. Allah, yar ve yardımcımız olsun... &nbsp;</span></span></p>
ÖNCEKİ YAZILARI
SİZİN DÜŞÜNCELERİNİZ?