İktidarı Artan Fiyat Artışları İle Hedef Almak-2

Orhan Arslan
Orhan Arslan
İktidarı Artan Fiyat Artışları İle Hedef Almak-2
07-04-2022
<p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">Serbest piyasa, her isteyenin istediği gibi davranabileceği, mal arzı-talebi ve fiyatları istediği gibi değiştirebileceği, şirketlerin &nbsp;aralarında kartel oluşturabilecekleri &nbsp;kuralsız, denetimsiz piyasa değildir.</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">Devlet yasalarla piyasayı d&uuml;zenleyici ve denetleyici kuralları koyar, yaptırımları belirler ve bu kuralların uygulanmasını sıkı takip edecek &ouml;rg&uuml;tlenmeyi yapar. &nbsp;Bu yaptırımlar, toplumun, t&uuml;keticilerin korunması, piyasanın doğru, d&uuml;zg&uuml;n işleyebilmesi i&ccedil;in caydırıcı etki oluşturur.</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">G&uuml;n&uuml;m&uuml;zde uygulanan yaptırımlar, caydırıcı olmak bir yana maalesef teşvik edicidir.</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">Zincir marketlerin bir şubesinde g&ouml;r&uuml;len haksız fiyat artışı, yalnız o şubeyle sınırlı değildir, aynı haksızlık b&uuml;t&uuml;n şubelerinde yapılmıştır. Şubeler birbirinden bağımsız değildir. O halde uygulanacak ceza, bir şubeye mahsus olmayıp, b&uuml;t&uuml;n şubeleri kapsamalıdır. &nbsp;</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">H&uuml;k&uuml;met alacağı tedbiri g&uuml;nler, haftalar hatta aylar &ouml;ncesinden a&ccedil;ıklıyor, sonra uygulamaya ge&ccedil;iyor. Bu arada marketler, toptancılar, aracılar istedikleri zamları yapıyor, h&uuml;k&uuml;metin aldığı tedbir boşa &ccedil;ıkıyor, t&uuml;ketici mağdur Olmaya, enflasyon y&uuml;kselmeye devam ediyor. H&uuml;k&uuml;met, toplumu her ge&ccedil;en g&uuml;n daha &ccedil;ok ezen, fakirleştiren ve sonu&ccedil;ta h&uuml;k&uuml;meti yıpratan bu duruma bir &ccedil;&ouml;z&uuml;m getiremiyor. Halkın nazarında &nbsp;h&uuml;k&uuml;met, adeta sanayicilerle, stok&ccedil;ularla marketlerle danışıklı d&ouml;v&uuml;ş yapmış durumuna d&uuml;ş&uuml;yor. Vatandaş h&uuml;k&uuml;meti su&ccedil;luyor.</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">Marketlerde yapılan denetimi televizyonlarda izledik; denetmen, &uuml;r&uuml;n&uuml;n raf fiyatı ile kasa fiyatını karşılaştırıyor, bir de %7 lik indirime bakıyor. Şimdi g&uuml;ndemde bazı &uuml;r&uuml;nlerde KDV. nin&nbsp; %8&#39;e d&uuml;ş&uuml;r&uuml;lmesi var. Piyasa kontrol altına alınmadık&ccedil;a, bu indirimler vatandaşa yansımayacaktır. &nbsp; &nbsp;H&uuml;k&uuml;metin enflasyonu d&uuml;ş&uuml;rmek i&ccedil;in uğraş verdiği bir ortamda yapılan denetimler etkisiz. &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">Maliye, vergi dairelerinin elinde her t&uuml;rl&uuml; imkan ve veri (belge, bildirimler vs.) varken, marketteki bu &uuml;r&uuml;nlerin bir g&uuml;n &ouml;nce, bir hafta &ouml;nce, bir ay &ouml;nceki fiyatları ile, tarladan, halden seradan, fabrikadan &ccedil;ıkış fiyatlarına neden bakılmıyor? &Uuml;retici ile t&uuml;ketici arasında ka&ccedil; tane aracı firma var, bunlardan hangileri ger&ccedil;ek, hangileri ger&ccedil;ekte var olmayıp kağıt &uuml;zerinde g&ouml;sterilen hayali aracıdır?</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">&Ccedil;ift&ccedil;iden kilosu 3-4 liradan alınan bir &uuml;r&uuml;n&uuml;n hangi maliyetlerle hal&#39;e geldiği, oradan marketlere perakendeciye ve pazara ulaştığı, &nbsp;hangi gerek&ccedil;elerle t&uuml;keticiye 24 liraya satıldığının takibi yapılmıyor. Kaldı ki zincir marketler &uuml;r&uuml;nleri doğrudan &uuml;reticiden alıp, kendi ara&ccedil;larıyla naklederek şubelere ulaştırabiliyor. Hatta &uuml;r&uuml;nler mevsiminden &ouml;nce tarla ve seralarda kapatılıyor. Zincir marketler &uuml;r&uuml;nleri m&uuml;stahsilden doğrudan aldıklarında, kendi şirketlerine ait aracılar oluşturarak, ger&ccedil;ekte olmayan giderleri belge &uuml;zerinde g&ouml;steriyor ve maliyeti y&uuml;kseltiyor. Bu durum bilindiği halde maalesef &ouml;nlem alınamıyor. &nbsp;&Ccedil;&uuml;nk&uuml;, İlgili bakanlık h&acirc;la &uuml;retici ile aracılar, marketler, bakkal, bayi, esnaf arasında mal ve fiyat hareketlerini takip edecek, elektronik izleme- takip sistemini oluşturmadı. Bu konuda hala bir &ccedil;alışma da yok. &Uuml;stelik &ouml;nceden parası verilerek alınan ve depolarda piyasa d&uuml;şmesin diye &ccedil;&uuml;r&uuml;t&uuml;len malların ise, kimse kontrol&uuml;n&uuml;&nbsp; yapamıyor. Bunu yapanlardan yeteri kadar hesap sorulamıyor.</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">Bu arada hem &uuml;reticiye hem t&uuml;keticiye nasıl bir oyun oynanıyor ki, piyasada fiyat d&uuml;şmesin diye, sebze ve meyve bah&ccedil;elerinde binlerce ton sebze ve meyve, zincir marketler, toptancılar tarafından satın alınmıyor, &uuml;reticinin bah&ccedil;esinde, tarlasında &ccedil;&uuml;r&uuml;meye terk ediliyor. Dayanıklı mallar stoklanarak piyasadaki fiyatların y&uuml;kselmesi sağlanıyor.</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">Rusya Ukrayna savaşı nedeniyle, bazı malların ithalatında yaşanan zorlukları bahane eden marketlerin &ouml;nce yağları stoklayıp piyasada yokluk oluşturdular, arkasından fiyatları y&uuml;kselttiler; ardından şekeri stokladılar ve fiyatı y&uuml;kselttiler. Bu durum başka bazı mallarda da devam edeceği beklenebilir. &nbsp;Yetkili Bakanın &quot;yeterli stokumuz var, vatandaş paniğe kapılmasın, sosyal medya kışkırtıcılarının etkisinde kalan halkımızın bazılarının onlarca kilo yağ alarak stok yapmasını da anlamış değiliz. Halkımızın da bu konuda duyarlı olması gerektiğine inanıyorum.</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">B&uuml;t&uuml;n bu eleştirilerin yanında giriş paragrafında belirttiğim, stok ve fiyat artışlarının iktidara karşı yıpratma silahı olarak kullanılmak &uuml;zere uygulamaya konulmasıdır. Burada h&uuml;k&uuml;met, piyasayı bozan, manip&uuml;le eden firmalarla, zincir marketlerle, aracı kuruluşlarla, vb. Haksız fiyat artışı yapanlarla m&uuml;cadele ettiği, fiyatları maliyetle uyumlu hale getirmek i&ccedil;in uğraştığı konusunda vatandaşı ikna etmek i&ccedil;in &ccedil;aba g&ouml;stermeli, bu konuda vatandaşın yanında olduğunu hissettirmelidir.</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">Ger&ccedil;i Sayın Cumhurbaşkanının bu konuda son a&ccedil;ıklamasında, sert uyarılarda bulunmuştur. Halkın ihtiya&ccedil;larını giderme konusunda sıkıntı &ccedil;ıkaranlara, fahiş fiyat uygulayanlara, gereksiz stok&ccedil;uluk yapanlara, en ağır cezaları vereceklerinden s&ouml;z etmiştir.</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">Par&ccedil;a, par&ccedil;a tedbirleri uygulamaya koymak yerine, &nbsp;bir defada şok bir tedbir uygulamalıdır. Alınacak &ouml;nlemler, g&uuml;nler &ouml;ncesinden a&ccedil;ıklanmamalı, kararlar gizli alınmalı ve a&ccedil;ıklandığı anda uygulanmalıdır. Alınan tedbirin fiyatlardaki yansımasını &ccedil;ok a&ccedil;ık bir şekilde g&ouml;r&uuml;lmeli, vatandaş &uuml;zerinde olumlu bir etki bırakmalıdır. Artık h&uuml;k&uuml;met, vatandaş &uuml;zerinde olumsuz algıyı kıracak, onlara umut verecek, g&uuml;nl&uuml;k hayatını kolaylaştıracak, her t&uuml;rl&uuml; politikayı s&uuml;ratle uygulamaya koymak zorundadır. Olayların gelişimini izlemek yerine, acil, pratik &ccedil;&ouml;z&uuml;mler &uuml;retmesi, G&uuml;ndemi takip edip, karşılık vermek yerine g&uuml;ndemi kendisi oluşturmak zorundadır. &nbsp;</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">Yapılan son a&ccedil;ıklamalar&nbsp; bu konuda gereken &ouml;zeni g&ouml;stereceklerini ifade etmektedirler. Sayın Cumhurbaşkanı, bu yıl enflasyonla m&uuml;cadele birinci &ouml;ncelikli işimizdir. İfadesinde bulunmuştur. Halkımız bu konuda atılacak adımları &uuml;mitle beklemektedir. Piyasanın yanan ateşinin s&ouml;nmesi icab eder.</span></span></p> <p style="margin-left:0cm; margin-right:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;">HİKMET &nbsp;Naci Sobay.</span></span></p>
ÖNCEKİ YAZILARI
SİZİN DÜŞÜNCELERİNİZ?