Türkiye’de milyonlarca çalışanı ilgilendiren “Fiili Hizmet Süresi Zammı (FHSZ)” yani halk arasında bilinen adıyla yıpranma payı uygulamasında köklü bir değişikliğe gidildi. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), artık bu haktan yalnızca doğrudan riskli işlerde görev alan çalışanların yararlanabileceğini açıkladı. Yeni düzenleme Nisan 2025 itibarıyla yürürlüğe girdi.
Artık Sadece Gerçek Riskli Meslekler Erken Emeklilik Kazandıracak
Yeni uygulamayla birlikte; yer altında çalışan madenciler, kimyasal maddelerle doğrudan temas eden sanayi işçileri, sağlık personeli, güvenlik güçleri, gazeteciler ve itfaiyeciler gibi yüksek riskli mesleklerde çalışanlar yıpranma payı hakkını koruyacak. Bu mesleklerde görev yapanlar için emeklilik yaşı daha erken olacak.
Bu Meslekler Artık Yıpranma Payı Alamayacak
SGK'nın yayımladığı 98 sayfalık güncel meslek kodu listesine göre, artık birçok görev FHSZ kapsamından çıkarıldı. Aşçılar, çaycılar, bekçiler, sekreterler, muhasebeciler, belediye başkanları, danışmanlar, bar çalışanları, balık toptancıları ve hizmetliler gibi risk unsuru taşımayan görevler artık erken emeklilikten yararlanamayacak.
İşverenlere Yeni Sorumluluk: Doğru Meslek Kodu Bildirimi Zorunlu
Yeni sistemle birlikte SGK, işverenlerin çalışanlarını doğru meslek kodlarıyla bildirmesini zorunlu kıldı. Riskli bir işte çalışmasına rağmen hatalı kodla bildirilen çalışanların FHSZ hakkı reddedilecek. Bu tür hatalı bildirimlerin önüne geçmek için SGK, her bildirimi sistem üzerinden otomatik olarak denetleyecek.
Hatalı Kodlama İçin İtiraz ve Düzeltme Hakkı Var
Riskli işlerde çalıştığı halde yanlış meslek koduyla SGK’ya bildirilen çalışanlar için bir düzeltme ve itiraz süreci tanımlandı. İşverenler, SGK’ya başvurarak çalışanın gerçek görevini belgeleyip yıpranma hakkını geri kazandırabilecek.
Uygulama Mayıs 2025’te Başladı: Artık Her Kod Çok Kritik
Yeni FHSZ sistemi Nisan 2025 dönemi bildirimiyle birlikte yürürlüğe girdi. Bu tarihten itibaren yapılacak her bildirim, SGK tarafından meslek kodu bazlı olarak değerlendirilecek. Erken emeklilikten faydalanmak isteyen çalışanlar ve işverenlerin bu konuda son derece dikkatli olmaları gerekiyor.
SGK’nın Fiili Hizmet Süresi Zammı kapsamını daraltması, özellikle 47-51 yaş arası çalışanlar için büyük önem taşıyor. Artık her çalışanın meslek kodu, emeklilik yaşını belirleyecek kadar kritik hale geldi. Bu nedenle hem işverenlerin hem de çalışanların SGK bildirimlerinde hatasız davranması gerekiyor.
Sıkça Sorulan Sorular
1. FHSZ nedir ve kimleri kapsar?
Fiili Hizmet Süresi Zammı, riskli işlerde çalışanlara erken emeklilik hakkı sağlayan bir uygulamadır. Yeni düzenlemeyle yalnızca doğrudan tehlikeli görevlerde bulunanlar bu haktan yararlanabilecek.
2. SGK’nın yayımladığı yeni meslek kodu listesi nereden erişilebilir?
SGK’nın resmi internet sitesinden veya e-Devlet üzerinden detaylı meslek kodu listesine ulaşabilirsiniz.
3. Yanlış meslek koduyla bildirildim, ne yapmalıyım?
İşvereniniz SGK’ya gerekli belgelerle başvurarak meslek kodunuzun düzeltilmesini talep edebilir. Uygun görülürse yıpranma hakkınız geri verilir.
4. Yeni sistem ne zaman yürürlüğe girdi?
Yeni düzenleme Nisan 2025 bildirimi itibarıyla geçerli olup, Mayıs 2025’ten itibaren uygulanmaya başlandı.
5. Hangi meslekler yıpranma payı kapsamına devam ediyor?
Madenciler, sağlık çalışanları, emniyet mensupları, TSK personeli, gazeteciler, itfaiyeciler gibi doğrudan riskli görevlerde çalışanlar FHSZ hakkını sürdürüyor.
