HAYRULLAH AĞKAŞ
Milli Eğitim Bakanlığı son dönemde yaptığı çalışmalarla mesleki ve teknik eğitime önem verdiklerini açıklarken, diğer taraftan ilimizdeki bazı kurum ve kuruluşlar ise Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi (METEM) öğrencilerine staj imkânı tanımadığı ortaya çıktı.
Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz, son dönemlerde yaptığı açıklamalarında ülke genelinde mesleki ve teknik eğitime ağırlık verileceğini ve bu manada da okullardaki teknik eğitimlerle birlikte öğrencilerin pratikte de okudukları iş kolunda sektörü tanımalarına imkân sağlanacağını belirtmişti.
Diğer taraftan İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından da geçtiğimiz yıl başlatılan programlar çerçevesinde ilimizdeki okullarda Mesleki ve Teknik Eğitim okullarındaki imkânların teşvik edilmesine yönelik konferanslar verilmişti.
Bu gelişmelerin yanı sıra özellikle Kangal ilçesinden birçok veli gazetemize irtibata geçerek, ilçede bulunan bazı tesislerin öğrencilerine staj imkanı tanımadığı yönünde serzenişte bulundu. Bunun üzerine yaptığımız araştırmalar nezdinde Kangal Termik Santrali ve Demir Export’un öğrenci kabul etmediğini öğrendik.
KANGAL TERMİK SANTRALİ
VE DEMİR EXPORT
STAJYER KABUL ETMİYOR
Kangal ilçesinde bulunan ve özelleştirilmesinin ardından satılan Kangal Termik santralinin yeni sahibi olan Konya Şeker Sanayi Ticaret A.Ş ile Kangal ve Divriği ilçesinde bulunan Koç Grubu’na ait Demir Export A.Ş’nin bu dönemde stajyer öğrenci kabul etmedikleri öğrenildi.
Yaptığımız araştırmalar neticesinde Konya Şeker A.Ş’nin yurt genelindeki diğer illerdeki yatırımlarda öğrencilere staj imkânı tanındığı ortaya çıkarken, sadece ilimizdeki Kangal Termik Santrali’nde METEM öğrencilerine bu imkânıntanınmadığı belirlendi.
Konuyla ilgili görüşüne başvurduğumuz firma yetkilileri, diğer illerde böyle bir sorunun olmadığını belirterek, önümüzdeki süreçte Kangal Termik Santrali’ndeki bu sorunun çözüleceğini ifade ettiler.
Stajyer öğrenci kabul etmeyen Demir Export A.Ş. yetkilileri ise kendilerinin ağır iş kolunda çalıştıkları gerekçesiyle stajyer öğrenci almadıklarını ifade ettiler.
VELİLER DURUMDAN ŞİKAYETÇİ
Konuyla ilgili gazetemize dert yanan birçok veli öğrencilerinin ilçelerde eğitim gördüklerini ancak burada bulunan fabrikaların öğrencilerine staj imkanı sağlamadığı için mağdur olduklarını belirtti.
Bu gibi firmaların ilgili kanun gereği stajyer öğrenci çalıştırmasının zorunlu olduğunu aktaran veliler, yetkililere seslenerek, ‘İlçemizde bulunan fabrikalar stajyer öğrenci almıyorlar. Bu durumda çocuklarımız da eğitimlerini tamamlayamıyor. Yetkililerin bir an evvel bu konuyu çözmelerini rica ediyoruz’ dediler.
3308 SAYILI
KANUN NE DİYOR?
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’na göre Mesleki Eğitim Kurulu’nun belirleyeceği mesleklerde kamu ve özel sektöre ait kurum, kuruluş ve iş yerlerinin stajyer çalıştırılması zorunlu kılınıyor.
3308 sayılı kanunun 18. Maddesinde şu ifadelere yer veriliyor:
‘Madde 18 – (Değişik: 29/6/2001 - 4702/13 md.)(1)
Yirmi ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları personel sayısının yüzde beşinden az (30/3/212 - 6287/12 md.) (...)(1) olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitim yaptırır. Öğrenci sayısının tespitinde kesirler tama iblağ olunur.(1)
Mesleki eğitim kapsamına alınıp alınmadığına bakılmaksızın yirmiden az personel çalıştıran işletmeler de mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerine bu Kanunun ilgili hükümlerine göre beceri eğitimi yaptırabilirler.(1)
Bu Kanun kapsamına giren illerde yirmi ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bölge müdürlüklerince her yıl şubat ayı içerisinde il mesleki eğitim kuruluna bildirilir. Beceri eğitimi yaptıracak Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı işletmeler, Bakanlık ve Milli Savunma Bakanlığınca birlikte belirlenir.(1)
EN AZ 20 PERSONEL
İBARESİ 10’A DÜŞÜRÜLDÜ
2001 yılında çıkarılan kanunun 18. Maddesindeki ‘En az 20 personel çalıştıran’ ibaresi 2011 yılında yapılan bir düzenlemeyle ‘10’a düşürüldü. İlgili kanun şu şekildi:
‘(1) 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 62 nci maddesiyle, bu maddenin birinci ve beşinci fıkralarında yer alan ‘yirmi’ ibareleri ‘on’ şeklinde, üçüncü fıkrasında yer alan ‘yirmiden’ ibaresi ‘ondan’ şeklinde metne işlenmiştir. Birinci fıkrada yer alan 'yüzde onundan fazla' ibaresi 30/3/2012 tarihli ve 6287 sayılı Kanunun 12 nci maddesi ile kaldırılmış olup metinden çıkarılmıştır.
Bu madde kapsamında on ve daha fazla öğrenciye beceri eğitimi yaptıracak işletmeler bu amaçla bir eğitim birimi kurar. Bu birimde, yapılan eğitim için alanında ustalık yeterliğine sahip ve iş pedagojisi eğitimi almış usta öğretici veya eğitici personel görevlendirilir.’
STAJYER ÇALIŞTIRMAK
KANUNEN ZORUNLUDUR
Çoğu işletme pek farkında olmasa da stajyer çalıştırmak aslında işyerlerinin keyfine kalmış bir durum değildir. Mesleki Eğitim Kanunu on ve daha personel çalıştıran işletmelere stajyer çalıştırmayı zorunlu kılmıştır.
Buna göre on ve üzerinde çalışanı bulunan işyerleri çalıştırdıkları personel sayısının yüzde beşinden az olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitim yaptırmak zorundadır.
STAJYER ÇALIŞTIRMAYAN
İŞVERENE CEZA VAR
10 ve daha fazla personel çalıştıran ve Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından işletmelerde mesleki eğitim kapsamına alınan, ancak, beceri eğitimi yaptırmayan işletmelere ceza uygulanmaktadır.
Kanuna göre, stajyer çalıştırmayan bu işyerlerine, beceri eğitimi yaptırması gerekirken yaptırmadığı her öğrenci için eğitim süresince 18 yaşını bitirenlere ödenen asgari ücretin net tutarının 1/3’ü nispetinde, yirmi ve daha fazla personel çalıştırması halinde ise 2/3’ü nispetinde mesleki eğitime katılma payı ödeme zorunluluğu getirilmiştir.
Bu her ne kadar bir idari para cezası olmasa da zorunlu bir katılım payıdır. Bu katılım payı hesaplanarak Milli Eğitim Bakanlığı Merkez Saymanlık Hesabına yatırılmak zorundadır.Şu kadar ki, eğer Milli Eğitim Bakanlığı’na mesleki eğitim şartlarına sahip olan işletmelere öğrenci gönderilemez ise bu takdirde işletmelerin katılma payı ödemeleri zorunlu değildir.
STAJYER ÇALIŞTIRMAYANFİRMALARA İDARİ
İŞLEM UYGULANACAK MI?
Önümüzdeki süreçte Mesleki Eğitim Kurulu’nun ilimiz genelindeki işletmelerde konuyla ilgili bir denetim yapması gerektiği belirtiliyor.Söz konusu firmalara ilgili idari bir yaptırım uygulanmadığı takdirde öğrencilerin nerede staj yapacağı konusu merak ediliyor.