ÖZGE ÖZDEMİR
New York Üniversitesi öğretim üyesi, Marksist felsefeci ve siyaset bilimci Prof. Dr. Bertell Ollman, bir dizi konuşma gerçekleştirmek üzere Türkiye´ye geldi. Kitaplarını Türkiye´deki okuyucuyla buluşturan Yordam Kitap´ın konuğu olarak gelen Ollman, dünyanın tek Marksist masa oyunu Sınıf Mücadelesi´nin de yaratıcısı. Bu eğlenceli oyununun Türkçesi ise gelecek hafta ülkemizde satışa çıkacak.
Ollman, Marksist olarak işadamı sıfatıyla oyunun pazarlanması için uğraşınca da ?Marksist Bir İşadamının Gerçek İtirafları´ adlı kitabı yazdı. Sosyalizm için mizahın kaçınılmaz olduğunu düşünen bu renkli oyunun kaşifi Ollman, Marksizm ve Sınıf Mücadelesi´ne dair sorularımızı yanıtladı.
Neden ?Sınıf Mücadelesi´ oyununu yaptınız?
Bir toplumu pasta gibi düşünebilirsiniz. Bu pastayı çeşitli şekillerde parçalarına bölebilirsiniz. Kadın, erkek, milliyet, din ya da sınıf olarak. Parçaları nasıl ele aldığın ise toplum üzerindeki düşüncelerini etkiler. Kapitalizmde ise okullarda ve basında insanların sınıf üzerinden düşünmesini engellemeye çalışıyorlar. Ancak sınıfları anlamazsanız, sınıf mücadelesini de anlayamazsınız. Bu oyunda çocuklar için her sınıfın basit tanımları var. 8 yaşındaki çocukların anlayabileceği kadar basit. Pedagojiyi ve nasıl eğitim verileceğini biliyorum.
250 bin oyun satıldı şimdiye kadar. İngilizce, Fransızca, Almanca, İspanyolca ve İtalyanca satıldı, Türkçe ilk defa olacak. Türkiyelilerin oyunu nasıl bulduğunu göreceğiz.
Marksizm bugün hâlâ geçerli mi?
50 yıldır Marks´ı öğreten birisi olarak öğrencilerimin bana yönelttiği önemli bir soru var: Dünya bu kadar değişmişken 150 yıl önce yaşamış birini neden çalışalım? Benim cevabım da şu: Dünya bu kadar zaman içinde inanılmaz bir şekilde değişti. Ama diğer yandan aslında hiç de değişmedi. Kapitalizmi kapitalizm yapan özellikler ile kapitalizmin bugün edindiği şeklin arasında bir ayrım yapmanız gerek.
Son ekonomik krizi nasıl yorumluyorsunuz?
Kapitalizm son birkaç yüzyıldır periyodik olarak yaklaşık 20 yılda bir kriz geçiriyor. Bu da her şeyi etkiliyor. Hayatı, politikayı, işleri, kültürü... Siyasetçiler, basın, tüm dünya krizlerin bir daha olmaması için çözüm arıyor. Kimse bunun periyodik olarak gerçekleştiğinin farkında değil. Ya bu kapitalizmin doğasında varsa? Bunu konuşmak istemiyorlar. Çünkü bu krizler kapitalizmin doğasında varsa, o zaman kapitalizmi değiştirmek gerekir. Bazıları buna son kriz diyor. Ben de ileri sürüyorum ki, bu kriz kapitalist sistem içinde kaldığımız müddetçe sona ermeyecek.
Hollywood ?un hayatınızı film yapmak istediği doğru mu?
Başarılı Hollywoodlu yapımcılar hayatımı filme çekmek istediler. Oyunu çok az bir miktara sattık, dünyanın dört bir yanındaki sosyalist kitapçılar oyunu istedi ama bize henüz para ödemeyen yerler de var. Reklama çok fazla para ayırdık. O zamanlar beş parasız kaldık. Hollywood bize en azından biraz para verecekti. Senaryoyu okuduk ve çok kötüydü, tamamıyla sosyalizm karşıtıydı. Ama komik değildi. O yüzden bunu yapmamaya karar verdik. Ancak iki yıl sonra hayatımı geri alabildim, çünkü bir kere telif haklarını sattıktan sonra öyle hemen alamıyorsun. En azından o havalı Hollywood insanlarıyla politika konuşarak biraz zaman geçirdim.
?Sınıf Mücadelesi´ nasıl oynanır?
Sınıf Mücadelesi´ndeki oyuncuların hepsi belli bir sınıfı temsil ediyor. Amaç ise devrim yapmak. Oyunu sadece kapitalistler ya da işçiler kazanabiliyor. Köylüler, beyaz yakalılar, öğrenciler ve küçük esnaf gibi diğer sınıflar ise, toplumun bu iki ana sınıfı ile ittifaklar kurup bozabiliyor, seçim ve genel grevlere yol açacak ilişkiler ağını geliştirebiliyor.
Oyunu oynarken karşınıza çıkacak kartlardan bazıları:
-Kızın bir temizlik işçisiyle kaçtı. Komşularına ne diyeceğini düşünürken zar atma sıranı geç.
-İşçi arkadaşlarınla birlikte fabrikanızı işgal ettiniz ve patronu tuvalete kilitlediniz. Kapitalistler 2 zar atma sıralarını pas geçecek.
