Sivas’ın aspir bitkisi üretiminde çok önemli olduğunu söyleyen Akınerdem, ‘aspir nadasta yetişir ve Sivas’ta 300 bin hektar nadas alanının bulunduğunu öğrendik. Bu alanı hep hedef gösteriyorum’ dedi
SERCAN ÇETİNEL
Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi öğretim üyesi ve Türkiye Aspir Derneği Başkanı Prof. Dr. Fikret Akınerdem’in öncülüğünde, Sivas Tarım Kredi Kooperatifi’nde Aspir bitkisinin üretimi hakkında teorik eğitim verildi.
Aspir bitkisinin, enerji bitkisi olarak kullanılması konulu bir proje ile yola çıkan Aspir derneği, Tarım Kredi Kooperatifleri ile bir anlaşma sağlayarak, Türkiye’de bulunan bütün bölge birliklerine giderek eğitimler vermeye devam ediyor.
Eğitim başlangıcında konuşma yapan Prof. Dr. Akınerdem, sözlerine Yozgat’ın yiğidinden, Sivas’ın yiğidosuna selam olsun diyerek başladı. Aspir bitkisinin nadas alanlarında yetiştiğini ve Türkiye üzerinde Sivas’ın daha çok nadas alanına sahip olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Akırerdem, konuşmalarında şu ifadelere yer verdi:
‘Aspir bitkisinin enerji bitkisi olarak kullanılması konulu bir projemiz var. Tamamen Enerji Bakanlığı koruması altında ve aynı zamanda Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliğinin organizasyonunda olan bir proje. Ülkemizde uygun olan 5 milyon hektar üzerinde nadas alanımız var. Aspir bitkiside bir kuraklık bitkisi olduğu için bu alanlara son derece uygun bir bitki. Bu alanlarda aspit bitkisi üretmek suretiyle ilk etapta enerji ihtiyacımızın karşılanması ve zaman zaman da mahalli yağ ihtiyacının karşılanması şeklinde düşünüyoruz. Ama bu çalışmalarımızın temeli tamamen enerji amaçlı biyodizel de kullanmak maksadıyla bir projenin eğitim ayağının tamamlanması, üreticilere, ziraat mühendislerine, çiftçilere, sanayicilere ve bu işin alt yapısını oluşturan tarımcıları bu konuyu anlatıyoruz ve ekip halinde çalışıyoruz. Ekibimiz 3 profesör ve 1 doktor bulunmaktadır. Biz bitkinin tarladan, tohumunda itibaren başlayıp, en son yağı işlenince kadar olan, arkasından biyodizeli işleninceye kadar olan safhasını takip ediyoruz.Teknik tarım nasıl yapılır, verimli Aspir nasıl yapılır bunlar hakkında bilgilendirme yapacağız. Gerçekten hükümetimiz ve tarım bakanımız bu işin üretimine çok önem ve destek veriyor. Bu nedenle üreticilerimizin zaman zaman şikayetleri oluyor ama her gittiğimiz yerlerde gelsinler bizleri dinlesinler, ekonomik ve teknik üretim nasıl yapılır bunları birebir bizden öğrensinler. Çünkü yanlış yapılıyorlar, eksik yapıyorlar.’
Aspir bitkisinin ekimi için teknik analizlerde bulunan Prof. Dr. Akınerdem, ülkemizde 5 milyon hektar tarım alanı olduğu ve bu alanlarda değerlendirilecek olan aspir bitkisi ile 4 milyon ton küspe, 2 milyon ton yağ olduğunu altını çizerek şöyle devam etti:
‘Biz bu aspir bitkisini 2000’li yıllarda 18 tondan, bugün 60-70 bin tonlara ulaştırdık. Bizim hedefimiz milyonlarca ton. Çünkü ülkemizde böyle bir potansiyel var. Bizi dinlerlerse bu proje çerçevesinde, tarım kredi şuanda gerçekten buna inandı ve bütün bölge birliklerini bu işe yönlendirdi. Bizde bütün bölgeleri gezerek bu eğitim programlarını onların koordinasyonunda yapıyoruz. İnşallah verimli olur. Ülkemizde ekonomik bir analiz yapacak olursak, 5 milyon hektar tarım alanında aspir bitkisi kullanılmasının karşılığı 4milyon ton küspe, 2 milyon ton yağdır. Böyle bir potansiyele sahibimiz. Bunun tamamı olmasa bile yarısına veya üçte birine ulaşmamız durumunda nereden baksan 8-10 milyon liradır. Olmayan ve hiç bilinmeyen, üzerinde durulmamış büyük bir potansiyel. Öncelikle bize bu desteği veren Tarım Kredi Kooperatiflerine, koordinasyonunda beni görevlendiren Enerji Bakanımıza, Tarım Bakanlığının bütün teknik elemanlarına, meslektaşlarımız ve bize gönül veren çiftçilerimize teşekkür ediyoruz.’
Aspir bitkisinin üretimi için Sivas’ın çok uygun olduğunu ve bunun sebebi olarak ise nadas alanlarının çok olmasına bağlayan Prof. Dr. Akınerdem ‘Sivas bizim için çok önemli’ dedi. Aspir’in ekilmesiyle ciddi anlamda maddi bir kazancında doğacağını söyleyen Akırerdem sözlerini şöyle noktaladı:
‘Sivas önemli bir potansiyeli olan bir bölgemiz. Sadece Sivas’ta yaklaşık 300 bin hektar nadas alanı olduğunu duyduk. Yani 300 bin hektar nadas alanını çok hedef gösteriyorum. Üretime geçtiğimiz zaman eminim ki 500 bin ton aspir üretme şansımız var. Buradan 150 bin ton yağ, 350 bin ton küspe. Bugün 150 bin ton yağın karşılığı hemen hemen 1 milyar lira, küspe ile beraber 2 milyar lira. Yani hiç buğdayda bile bu kadar potansiyel olduğu kanaatinde değilim. O yüzden sadece tarım kredinin Sivas ilinde böyle bir çalışma yapıldığı zaman yüzde 10’luk bir kısmını aspir’e tahsis edebilsek 30-40 bin hektar alan demektir ki, buradan 50 bin ton aspir alınır. Bunun parasal değeri de yaklaşık 250 milyon lira eder. Aslında aspir tarımı çok kolay ve birazda tembel işi diyebiliriz. Buğdaydan daha basit. Çokta fazla problemleri olan bir bitki değil ama yaygınlaştığı zaman olacaktır haliyle. Umarım ki Sivas bu işlerimizde önder bir illerimizden olur.’
Sivas Tarım Kredi Kooperatifi Bölge Müdür Yardımcısı Fatih Oğuzhan, yapmış olduğu konuşmasında ilk olarak 2015 yılında gerçekleştirdikleri projelere değindi. Daha sonra ise 2015 yılı içerisinde hedefledikleri bir kredinin olduğunu ve yıl sonu itibariyle buna ulaşmayı başaracaklarını dile getirerek şunları kaydetti:
‘Tarım Kredi Kooperatifi Sivas Bölge Birliği olarak Sivas, Tokat ve Erzincan illerinde kooperatiflerimize kayıtlı olan 53 bin ortağımıza ve kayıtlı olmayan tüm üreticilerimize ile hizmet vermeye çalışmaktayız. Bu hizmeti 151 yıldır olduğu gibi vermeye devam ediyoruz. 2015 yılında tarımsal ve hayvansal üretimleri için ihtiyaç duydukları şeyleri tedarik ederek kullanımlarına sunduk. 2015 yılında 192 milyonluk krediyi hedefledik. Yıl sonu itibariyle bu hedefimizi inşallah gerçekleştirmiş olacağız.’
Aspir bitkisinin üretiminde çok artış olmamasının sebebi olarak, pazar alanının çok olmamasından kaynaklandığını söyleyen Oğuzhan, aspir yetiştiriciliği hakkındaki görüşlerini şu şekilde ifade etti:
‘Yetiştirilmesi durumunda ülkemiz için alternatif bir ürü olan aspir bitkisi için, bölge birliği olarak 2015 yılında çalışma yapmış bulunuyoruz. Bu çalışma sonunda az da olsa Kangal ilçemizde yaklaşık 2 dönüm alanda bir miktar üretim yaptık. Üreticilerimizden sözleşmeli üretim kapsamında ürünleri aldık ve iç piyasaya sunduk. Sahada aspir ile ilgili yaptığımız çalışmalarda tespit ettiğimiz sonuçlarda sorunların en büyüğü, üreticilerimiz pazarın olmamasından şikayet etmektedir. Eğer pazar olursa ben inanıyorum ki bölge birliğimizde çok daha büyük bir alanda ekim yapılacağına inanıyorum.’