HAYRULLAH AĞKAŞ
Basın İlan Kurumu (BİK) Genel Müdürü Yakup Karaca, ilimizde bazı temaslarda bulunarak yerel medya temsilcileriyle bir araya geldi. Karaca, basın mensuplarının sorunlarını dinleyerek, önümüzdeki süreçte yapılacak çalışmalar hakkında bilgi verdi.
Karaca, Paşabahçe mesire alanındaki kütük evde düzenlenen istişare toplantısında Sivas'taki yerel medya temsilcileriyle bir araya geldi. Programa Karaca’nın yanı sıra İlan Hizmetleri Müdürü İdris Çam, BİK Sivas Şube Müdürü Mustafa Yüksel İrade Gazetesi İmtiyaz Sahibi Muhittin Karahan, Hakikat Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Aydın Deliktaş ve diğer basın mensupları katıldı.
Gazetecilerin sorunlarını dinleyen Karaca, yaptığı konuşmada, basının kamuoyu oluşturma noktasında önemli bir araç olduğunu vurguladı. Karaca, basının diğer sektörlere oranla kalkınmamış olduğunu savunarak, bu konuda gazete sahiplerine ve çalışanlarına önemli görevler düştüğünü belirtti.
BİK’in tarafsızlığı, herkese eşit mesafede durması ve yerel gazetelerin ayakta durabilmesi bakımından son derece anlamlı ve gerekli bir kurum olduğunu ifade eden Karaca, yerel basının sıkıntılarını tespit etmek için bazı çalışmalar yürüttüklerini dile getirdi.
Karaca, gazetelerin ayakta kalması için ilan gelirlerinden faydalanmasının kaçınılmaz olduğuna dikkati çekerek, ‘Artık internet diye bir baş belamız var, bunun adına biz teknolojik gelişme diyoruz, bundan kurtulamayız. İkincisi, zaten yapısal sorunlarımız var’ dedi.
Karaca, gazetelerin nitelikli eleman ihtiyaçlarını karşılayabilmek ve ekipman desteği sağlamak için KOSGEB ve İŞKUR'la protokol imzaladıklarını anımsatarak, gazete sahiplerini bu desteklerden faydalanmaya davet etti.
BİK hakkında bilgiler veren Karaca şunları kaydetti:
‘Biz Basın İlan Kurumu olarak daha çok yazılı basın ile ilgili olduğumuz için daha ziyade o sektörü konuşmak durumundayız. Ancak yazılı basınımız ulusalı var, yereli var. Burada yereli konuşalım. Ülkemizin şuanda genel kalkınmışlık düzeyinin neresindeyiz? Bunun cevabını ben sizlere bırakmak istiyorum. Benim bir sorumluluğum var. BİK 1961 yılında daha önce resmi ilanların gazetelere dağıtımı konusunda çeşitli tecrübeler sonunda bu işi tarafsız bir şekilde yürütmek üzere faaliyet göstermek üzere kurulmuş aracılık hizmeti veren bir kurumdur. Kısaca kurumumuzu biz her vesileyle bir masaya benzetiyoruz. Masanın bir tarafında ilan sahipleri yani kamu kurum ve kuruluşları bir tarafında da siz gazeteler varsınız. BİK ilan sahiplerinden ilanları alıyor. İlanların yayınlanması gereken gazetelere dağıtıyoruz. Bu hangi açıdan bakarsak bakalım, tarafsızlığı, herkese eşit mesafede durması ve belki de en önemlisi yerel gazetelerimizin ayakta durabilmesi açısından son derece anlamlı ve gerekli bir kurumdur.’
Karaca basın sektörüyle ilgili şu bilgileri verdi:
‘Sektörde sıkıntılarımızın olduğu aşikardır ve bu zamana kadar da hiçbir kimse tarafından bu sorunların ortadan kaldırılması için bir girişimde bulunulmamış. Bunu ben buldum, ben keşfettim olarak anlamayın. Hasbelkader bu benim kendi fikir ve düşüncelerim. Bir taraftan sektörümüzde bu gibi sorunlar varken, nitelikli eleman çalıştırmak, gazetelerin daha güzel olması için tasarımından tutun da dağıtımına kadar ticaret ürününün müşteriye ulaştırılması gibi sebeplerin üzerinde durdum ve karşıma bu sektörün gelişmesi ve güçlenmesi anlamında herhangi bir teşebbüste bulunulmadığının kanaatine vardım.
Burada sizin dışınızda bulunanlar çok haklı olarak şunu söyleyecekler. Daha ne olsun. Bu adamlar 50 yıldır devletin resmi ilan gelirlerinden yararlanıyorlar. Doğru. Bu sizlerin ayakta kalmanız için vazgeçilmezdir. Bunun hiçbir tartışması yok. Bazıları şunu da söyleyebilir. Basın hürdür, satın alınamaz. Hangi ülkeye giderseniz gidin. Fransa’da bu parayı cepten veriyorlar. Almanya’da ortak proje yapıp, bu şekilde dağıtıyorlar. Hatta değil devlet politikası, hükümet politikasına aykırı çizgisi olanlara da bu projelere ortak etmiyorlar. Tamam devlet sizlere bu şekilde bir yardımda bulunuyor ama gazetelerde yayın ilkesi olarak kırmızı çizgilerinin olması gerekiyor. Bunları ben söylemeyeceğim. Sizler deneyim ve tecrübelerinizle bunu benden çok daha iyi biliyorsunuz.
Kendimize bir yön çizmemiz lazım. Bizim şimdi kapıyı aralayıp mesafe almamız lazım. Basın sektöründe yapısal sorunları çözerken, bir taraftan da internet karşısında ne yapacağız. Gazetelerimiz işletme olarak kapılarına kilit mi vuracak? Yoksa dönüşecekler mi? Biz diyoruz ki hayır, gazetelerimizin kapısına kilit vurulamaz. Gazetelerimiz daha güçlü olarak yayıncılık faaliyetlerine devam edecekler’ ifadelerini kullandı.
Yerel gazetelerin kendini geliştirmesi, içeriğinde kendi şehrine ağırlık vermesi gerektiğinin önemine dikkat çekerek, bunun için de nitelikli eleman bulundurulmasının önemli olduğuna işaret eden Karaca sözlerini şöyle sürdürdü:
‘Gazetecilik dediğimiz zaman normali şudur; Gazete niçin ortaya çıkar? Başta habercilik olmak üzere ikincisi gazete sadece o değildir. Gazete bir kamuoyu oluşturmak için köşe yazıları, kültür ve edebiyat yazıları vs. gibi bütün bunların verimli bir düzeyde hitap ettiğimiz okuyucu kitlesinin ihtiyaçlarını tatmin etmeye yönelik olması lazım. Gazete bunu yaparken, gazetemizin bir fiyatı var. O sizin için bir gelir kapısı. Ama gazetenin en önemli gelir kapısının reklamcılık olması gerekmez mi? Bunu ne kadar yapıyoruz? Cevabını yine sizler verin. Demek ki önümüzdeki dönemde başarmamız gereken işlerden bir tanesi de gazetelerimizin artık çıktıkları yerde hiç önemli değil. Küçük ticarethane, büyük işletme kamu kuruluşları buralardan çok rahatlıkla reklam alabilmesi lazım. www.bik.gov.tr adresinde yerel gazetelerin ilk sayfalarını veriyoruz. Türkiye sizi orada rahat görüyor. Biz bu konuda mesafe alırsak herkes bizim aracılığımızla sizin gazetenize çok rahatlıkla sizin haberiniz olmadan size reklam verebilecek. Bunun olabilmesi için yerel habercilik yapılması lazım. Bazı illerin yerel gazetelerinde yurt dışından ilgisiz haberler okuyoruz. Şu Sivas’ta aktarılacak dünyaca şeyler var. Şimdi biz kurumsal sitemizde yerel gazetelerden haberler diye bir bölüm oluşturduk. Bu sayfada yerel gazetelerin özel haberlerini yayınlıyoruz. Yani sizlerin reklamınızı yapmaya çalışıyoruz. Ne kadar haberiniz olursa orada o kadar çok görüneceksiniz. Benim gözlemime göre gazeteciliğimiz bir sektör olarak ülkemizin genel kalkınmışlık düzeyinin altında gözüküyor. Biz sorunlara tek bir gazete olarak değil de bir sektör sorunu ölçeğinde ele almaya çalışıyoruz. Bu sorunların çözümü için Amerika’yı yeniden keşfetmiyoruz. Nitelikli eleman bulundurulması için başlattığımız bir proje var. İşkur aracılığı ile sektörün nitelikli eleman yükünü hafifletecek mekanizmaların yavaş yavaş devreye gireceğini söylemek isterim. Gazetelerimizin içeriği başta habercilik olmak üzere geliştirebiliyorsanız, Sivas’ı gazetelerden fazla tanıtacak kimse olamaz. Her gün bir tarihi eseri tanıtsanız dünyalar kadar haber olur ve bunu ben dahil herkes okur. BİK olarak sorunları tahlil ettik ve bunları elimizden geldiği kadar devreye koymaya çalışacağız. Bunları da kafamıza göre yapmıyoruz. Bir hemşeriniz olarak yeni göreve başlamamız nedeniyle nezaket ziyareti hem de bu konuları konuşalım diye geldik. Bizler bu süreçte en önemli iş arkadaşlarımız olarak Kalkınma Ajanslarını kendimize seçtik. Sizlerin bu konuda ilerlemesi için ne kadar proje söz konusuysa kurumumuzda bir proje ekibi kurduk, bunlar üzerinde çalışıyorlar. Bu projelerin tamamı yerel gazetelerin kalkınması ve güçlenmesi için.’
Gazetelerin artık bir dönüşüme girmesi gerektiğini belirten Karaca, ‘Bizim ilan portalımız var, ‘ilan.gov.tr’ gazetelerde yayınlanan ilanlar eş zamanlı olarak burada yer alıyor. Her bir gazetemizin ilanlarını orada rahatlıkla görebilirsiniz. Biz bunu kurum olarak düzenli şekilde yayınlıyoruz. Sizler sitelerinizden bizlere trafik yönlendirmesi yapıyorsunuz ama bizlerde ziyaret edenleri sizin gazetelerinize yönlendirmiş oluyoruz’ dedi.
Karaca şunları kaydetti:
‘Yerel gazetelere gönderdiğimiz vicıtları bazıları sitelerine koymuş teşekkürler, eğer oradan gelen trafik düşerse bu sizin aleyhinize olur. Bu işler artık gerçek bir zemine oturmak zorunda. Ne kadar ziyaretçi gelirse o kadar para alırsın demektir. Mevzuatı çıkacak ve belli alt yapısı hazırlanacak ama daha mevzuatımız çıkmadan pratiğini ortaya koyduk ki alışasınız ve bunları göresiniz diye. Bize ne kadar trafik yönlendirirseniz o kadar sizin lehinize olur. Bizde o zaman sizin tanıtımınızı yapmış oluruz. Birbirimizi destekleyerek bu iş yürüyecek, başka bir çıkışımız yok. Kavşak noktasında sizin dönüşümünüze yardımcı olmaya çalışacağız. Yapısal sorunlarımızı ki bunlar kaderimiz değil, artık imkânlarımız var biz bu imkânları sizin hizmetinize vermek için kendimizi sorumlu görüyoruz. Bize o gözle bakınız. İnşallah önümüzdeki dönemde gazeteliğimizin de sektör olarak bir sınıf atlaması lazım. Sizler olmadan biz olamayız, bizler sizlere hizmet için varız. Bu yönde el birliği ile hareket edip amacımıza ulaşırız. Gazeteciliği ülkemizin layık olduğu bir seviyeye getirelim. Gazetecilik birbirimizi yaralamak ve incitmek için değil de kültürel zenginliğimizi, ülkemizde olup bitenleri birbirimize doğru bir şekilde aktarmak ve sağlıklı bir iletişim için araç olduğunu hep birlikte görelim ve yaşayalım. Biz kurum olarak gazetelerin internetle birlikte ortadan kalkmasının gerekmediğini düşünüyoruz. Biz tarihte matbaanın gelişiyle birlikte bunu yaşamışız, hattatlar işini kaybetmiş, Şimdi aynı şeyler yaşanmasın diye sektörümüzü dönüştürelim istiyoruz. Önemli olan içerik hazırlamak, bunu ister kâğıda basmışsınız, isterse sanal ortama taşımışsınız.
Gazeteler resmi ilan almaya devam edecek. Daha mevzuat çıkmadan bizim yaptığımız hazırlıkta odur. Dijitali bir anlamda tattırmak. Resmi ilanlar dijitalde niye yayınlanmıyor? diye sorular geliyor. ‘Gazeteler artık satmıyor, niye hala ilanlar gazetelerde yayınlanıyor’ deniliyor. Biz de diyoruz ki bu bir kanuna dayanıyor. Bu olmuyor deyip bunu internette yayınladığın zaman mevzuat yerine gelmiş sayılmıyor. Hükümet değiştirirse olabilir ama hiç bir hükümetin gazeteleri ortada bırakacak şekilde bu işi yapmaları akıl karı değil. Ama asıl soruda burada; ‘Bu ilanlar internette hiç mi yayınlanamaz?’ İşte biz yayınlanabileceğini ortaya koyduk. Bizim sitemiz bu konuda son noktadır, bunu geliştiriyoruz. Oraya bakıldığında yayınlandığı gazeteyi orada görecek. Biz bu imkânları sağlamış olduk. Basın İlan 50 yıllık bir kurum, sektörün içinden geliyor ve bu kurumun sektöre bir vefa borcu. Ama iş burada bitmiyor.’
Gazetelik standardıyla ilgili bir alt yapı çalışması başlattıklarını belirten BİK Genel Müdürü Karaca, ‘Gazetecilik mesleğinde kaç farklı dal tespit edebilirsek muhabirlik, fotoğrafçılık, editörlük vs. bunların standartlarını oluşturup Türkiye’de bir akreditasyon sistemi belirlemek istiyoruz. Bir gazeteci hangi branşta çalışıyorsa uzmanlığı, kıdemi gibi milimine kadar hesaplanabileceği bir yere başvurduğu zaman onu almak isteyenlerin bu işi yapabilir mi? demesine gerek kalmadan gazetecilerin çalışma hayatını kolaylaştıracak, her şartta iş bulabilmesini sağlayacak bununla bitecek bir şey değil, basın sektörünün iç piyasasının da tanzim edilmesi gerekiyor. Bu konularda hakikaten çok yol almamız lazım. Biz işi yazılı basın değil de genel olarak medya reformuyla üstesinden gelinebileceğini düşündük. Bu işin çerçevesini çizen çalışmaları yeri geldiğinde ilgili makamlara iletiyoruz. Bu konuda teknik alt yapı çalışmalarının da suratlı bir şekilde tamamlanması lazım. İyi bir noktada değiliz ama süreci başlatmış durumdayız. Biz aklın akıldan üstün olduğuna inananlardanız. Biz işimiz gereği düşündük ve vardığımız kanaati paylaşıyorsak hep beraber geliştirip güçlendireceğiz. Bir defa internet gazeteciliği kağıt ortamındaki gazetecilikten hükümlülükler bakımından çok farklı olmayacak. Yoksa başka türlü işi kontrol edemezsiniz. Gazeteler için en büyük avantaj matbaa ve bununla birlikte kâğıt giderleri, dağıtım vb. bunlar tasarruf edilip oradan kazanılan tasarruflar diğer tarafta değerlendirilecek. 36 kişilik Basın İlan Kurumunda 12 üye gazetelerin hakkını korumak için bulunuyor. Biz bunun için çırpınıyoruz; bu süreçte bir kaos yaşanmasın, kimsenin yok yere bir mağduriyet söz konusu olmasın istiyoruz. Ne olur içerik oluşturun ve gazeteciliğinizi güçlendirmeye çalışın. Biz KOSGEB aracılığı ile destek vereceğiz. Bu sürecin yükünü sadece size yıkarak değil, birlikte bu süreci yürüteceğiz’ dedi.
BİK Genel Müdürü Yakup Karaca, istişare toplantısının ardından Sivas Valisi Davut Gül ile Sivas Belediye Başkanı Sami Aydın’na nezaket ziyaretinde bulunarak, çeşitli konularda fikir alış verişinde bulundu.
Karaca ve beraberindekiler ziyaretlerin ardından Kangal ve Divriği ilçelerinde de incelemelerde bulundu. Karaca ziyaretlerinin ardından Malatya’ya gitti.
