Sivas Valiliği'nin 20 Haziran 2025 tarihinde yaptığı açıklamayla, il genelindeki tüm hayvan pazarları şap hastalığı tedbirleri kapsamında ikinci bir talimata kadar kapatıldığı ve hayvan giriş-çıkışlarının yasaklandığı duyuruldu.
Bölgemizde ve çevre illerde artan şap hastalığı vakaları nedeniyle hayvan hareketliliğini kısıtlamak ve hastalığın yayılmasını önlemek amacıyla Sivas genelindeki tüm hayvan pazarları kapatıldı.
Peki şap hastalığı nedir?
Şap hastalığı, çift tırnaklı hayvanlarda görülen, oldukça bulaşıcı ve viral bir enfeksiyon hastalığıdır. Özellikle sığır, koyun, keçi gibi hayvanları etkiler. Halk arasında "tabak" veya "dabak" olarak da bilinir. Ekonomik açıdan büyük kayıplara yol açabilen bir hastalıktır çünkü hayvanlarda et, süt ve iş gücü kaybına neden olur ve insanlara bulaşabilen zoonoz bir enfeksiyondur.
Bulaşma Yolları nelerdir?
* Hasta hayvanlarla doğrudan temas: Virüs, enfekte hayvanların salya, dışkı, idrar, süt ve spermalarıyla yoğun bir şekilde saçılır.
* Hava yoluyla (aerosol bulaşma): Virüs, havada asılı damlacıklar aracılığıyla kısa mesafelerde yayılabilir.
* Kontamine (kirli) malzemeler ve araçlar: Virüs bulaşmış yem, su, altlık, ahır ekipmanları, taşıma araçları ve giysilerle de bulaşabilir.
* İnsan ve yabani hayvanlar: Virüsü taşıyabilir ve hastalığın yayılmasına aracılık edebilirler (örn: fare, kuşlar, yaban domuzu).
* Kontamine hayvansal ürünler: İşlem görmemiş veya yeterince işlem görmemiş et ve süt ürünleri de bulaşma kaynağı olabilir. Virüs, çevre koşullarına oldukça dayanıklıdır ve yün, saman, toprak gibi materyallerde uzun süre canlı kalabilir.
Peki İnsanlara Bulaşır mı?
Şap hastalığı nadiren de olsa insanlara bulaşabilir. Genellikle enfekte hayvanlarla doğrudan temas veya kirlenmiş süt ve et ürünlerinin tüketimi sonucu bulaşma riski mevcuttur. İnsanlarda görülen belirtiler genellikle daha hafif seyreder ve ağızda, ellerde ve ayaklarda su dolu kabarcıklar, yüksek ateş, baş ağrısı ve genel halsizlik şeklinde kendini gösterebilir. İnsandan insana bulaşma ise oldukça nadirdir.
Üretici kardeşlerime tavsiyem!
Şap hastalığı, çiftliğiniz ve hayvanlarınız için büyük bir tehdit oluşturuyor. Bu hastalıkla mücadelede tecrübeli bir üretici ve Veteriner Hekim olarak, sizlere bazı önemli tavsiyelerde bulunmak isterim. Unutmayın, bu hastalıkla başa çıkmanın en etkili yolu önleyici tedbirler almak ve hızlı hareket etmektir.
1. Aşılama, Aşılama, Aşılama!
Şap hastalığına karşı en güçlü silahınız aşılamadır. Bölgenizde görülen virüs tiplerine uygun aşıları, Bakanlığımızın programına ve hekiminizin önerdiği takvime uygun olarak düzenli bir şekilde yaptırın. Aşılama, sürünüzde bağışıklık oluşturarak hastalığın yayılmasını engeller ve hayvanlarınızın hastalığı daha hafif atlatmasına yardımcı olur. Aşılamada kesinlikle taviz vermeyin!
2. Biyogüvenlik Tedbirlerini Asla Elden Bırakmayın
Çiftliğinize virüsün girişini engellemek için alacağınız önlemler hayati önem taşır:
* Ziyaretçi ve Araç Kontrolü: Çiftliğinize dışarıdan gelen ziyaretçilerin ve araçların girişini kısıtlayın. Gerekliyse, girişlerde dezenfektanlı paspas veya havuzlar bulundurun.
* Kişisel Hijyen: Çiftliğinize girip çıkarken, özellikle hayvanların bulunduğu alanlara girmeden önce ve sonra kıyafetlerinizi ve ayakkabılarınızı değiştirin veya dezenfekte edin. Mümkünse, her alan için farklı ekipman ve giysi kullanın.
* Yeni Gelen Hayvanlara Dikkat: Yeni aldığınız hayvanları en az 21 gün boyunca ayrı bir alanda karantinada tutun. Bu süreçte hastalık belirtisi gösterip göstermediklerini yakından izleyin. Bu, mevcut sürünüze hastalığın bulaşmasını engellemek için çok önemlidir.
* Ekipman Dezenfeksiyonu: Yemlik, suluk, ahır ekipmanları gibi malzemeleri düzenli olarak temizleyin ve dezenfekte edin.
3. Sürü Sağlığını Yakından Takip Edin
Hayvanlarınızı her gün dikkatlice gözlemleyin. Herhangi bir değişiklik veya şüpheli belirti (ateş, iştahsızlık, salya akıntısı, topallık, ağızda veya tırnaklarda yaralar) gördüğünüzde:
* Hemen İzole Edin: Şüpheli hayvanı diğerlerinden derhal ayırın.
* Veteriner Hekime Danışın: En kısa sürede bir veteriner hekime haber verin. Erken teşhis, hastalığın yayılmasını durdurmada kritik rol oynar. Kendi başınıza teşhis koymaya çalışmayın.
* Bildirim Yükümlülüğünüzü Unutmayın: Şap hastalığı, ihbarı mecburi bir hastalıktır. Şüpheli bir durum olduğunda ilgili Tarım ve Orman İl/İlçe Müdürlüğü'ne bilgi verin.
4. Beslenme ve Stres Yönetimi Önemli
Sağlıklı ve iyi beslenmiş hayvanlar, hastalıklara karşı daha dirençli olurlar. Hayvanlarınızın bağışıklık sistemini güçlü tutmak için dengeli bir diyet sağlayın ve stresi en aza indirin. Özellikle hastalığın yaygın olduğu dönemlerde hayvanlarınızı yormamaya özen gösterin.
Şap hastalığıyla mücadele bir ekip işidir. Veteriner hekiminizle sürekli iletişim halinde olun ve onların tavsiyelerine uyun. Unutmayın, alacağınız basit önlemlerle hem kendi emeğinizi hem de hayvanlarınızın sağlığını koruyabilirsiniz.
Sonuç olarak alınan bu kararı işletme sahibi ve veteriner hekim olarak doğru buluyor ve sonuna kadar destekliyorum. Kıymetli üretici kardeşlerime hastalıksız, sağlıklı ve bereketli kazançlar diliyorum.
Kalın sağlıcakla…
