15-30 yaş arasındaki yüz gencin 56 tanesi en iyi ihtimalle ilköğretim mezunu. Bu, çocukların mesleği, becerisi yok demek, teknolojiyi, dünyayı, yabancı dili bilmiyorlar demek. Hakikaten, çok feci bir tablo... Bunlarla uğraşmamız lazım’ dedi.
ERSAN ARSLAN
Sivas’ın görünün tablosu içler acısı
GİD Operasyonu Teknik Destek Ekibi Uzmanı Özden Aslan; ‘15-30 yaş gurubunda Sivas’taki ilköğretim mezunlarının oranı yüzde 45, buna okuma yazma bilmeyen, okuma yazma biliyor ama okul bitirmemişleri ekleyince oran yüzde 55 civarında. Bu çok feci’dedi
AB ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti tarafından finanse edilen, İŞKUR tarafından yürütülen Genç İstihdamın Desteklenmesi (GİD) Operasyonu kapsamında Sivas’ta Genç İstihdamı Eylem Planı Takip Semineri düzenlendi. Büyük Otel’de düzenlenen seminere paydaş kurum ve kuruluşlar, sosyal ortaklar, üniversite, iş dünyası temsilcileri ve öğrenciler katıldı.
Seminerin açılış konuşmasını yapan İŞKUR İl Müdürü Nabi Soysal, tüm dünyanın olduğu gibi Türkiye’nin ve Sivas’ın en büyük sorunlarından bir tanesinin işsizlik olduğunu söyledi. Ülke nüfusunun büyük çoğunluğunun gençlerden oluştuğunu belirten Soysal, bu nedenle genç istihdamın desteklenmesine yönelik programların büyük önem taşıdığını söyledi.
Soysal; ‘dünyanın, ülkemizin ve ilimizin en önemli sorunlarından bir tanesi işsizlik. Ülkemiz nüfusunun çoğunluğunun gençlerden oluşması nedeniyle genç istihdamın desteklenmesi programları çok önem arz etmektedir. Ülkemizde genç istihdamın önündeki engellerin başında iş gücü piyasasında yapılan yatırımların yetersiz olması. Yapılan yatırımların bölgeler arasındaki dengesiz dağılımı, yoğun teknolojik sermaye sonucunda üretim kalitesindeki artıştan dolayı mesleki eğitimin aynı oranda artmamasından kaynaklanan sorunlar. Aynı zamanda, genç olan işsizlerimizin büyük çoğunluğunun herhangi bir mesleğe sahip olmamaları ve mesleğe sahip olanların da meslekte yetersiz olmalarından kaynaklanan bir takım sorunlarla karşı karşıyayız. İŞKUR olarak biz aktif istihdam programları kapsamında mesleği olmayanlara meslek edindirmek, mesleğinde yetersiz olanları yeterli hale getirmek ve meslek değiştirmek isteyenlere meslek değişikliği sağlamak ve iş başı eğitim programları ve girişimcilik programları uygulayarak işsiz gençlerin iş gücü piyasasına katılımını sağlamaktayız.
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Avrupa Birliği’nin (AB) finanse ettiği, İŞKUR’un yürüttüğü genç istihdamın desteklenmesi operasyonu programı kapsamında gerçekleşen bu programda ülkemiz nüfusunun büyük çoğunluğunu oluşturan gençlerin meslek, kariyer edinmelerini, girişimcilik gibi konularda bilinçlendirilmesi ve yetenekli gençlerin iş gücü piyasasına katılımının sağlanması amaçlanmaktadır’ ifadelerini kullandı.
Soysal’ın konuşmasının ardından, GİD Operasyonu Teknik Destek Ekibi Uzmanı Cleofe Guardigli, GİD Operasyonu ile ilgili tercüman aracılığı ile sunum yaptı. Sempatik tavırları ile dikkat çeken Guardigli katılımcıları Türkçe sözlerle selamladı.
‘PLANSIZ OLMAZ’
Daha sonra, GİD Operasyonu Teknik Destek Ekibi Uzmanı Özde Aslan, Sivas ile ilgili analizleri katılımcılara aktardı. Sivas’ın mevcut durumu, olumlu ve olumsuz yönleri paylaşan Aslan, kentteki genç nüfusun büyük bölümünün eğitim ve mesleki açıdan yetersiz durumda olduğunu söyledi.
‘Bir planınız yoksa, başka birinin planında figüran olursunuz’ diyen Aslan, planlamanın kişiler, ülkeler için çok önemli olduğunu söyledi.
Aslan; ‘Bir plan yaparsanız başrol sizindir. Ama planınız olmaz ise bir başkasının planında siz figüran olursunuz. Sen bir plan yapmazsan arkadaşın Ayşe der ki, ‘hadi ben alışverişe gidiyorum, benimle gel’ bütün bir öğlenden sonra onunla dükkân dükkân gezersin. Ama o senin planın değil. Belki zamanını çok daha değerli başka bir şey için kullanacakken, orada Ayşe’nin planında figüran olarak dolanır durursun. Ülkeler için de böyle mi? ‘Evet’ diyor tabi herkes, ülkeler için de böyle. Kendi planınız, stratejik planınız olmaz ise başka ülkeler plan yaparlar, bize de ne derler? ‘Senin de rolün bu, haydi sen de bu rolü oyna’ derler. Onun için, önce planlamayı bir kere sindirmemiz lazım’ dedi.
‘SİVASTAKİ DURUM FECİ’
Sivas’taki genç nüfusun, eğitim ve mesleki açıdan değerlendirmesini yapan Aslan, gençlerin büyük çoğunluğunun, eğitim oranlarının düşük olduğunu, mesleki açıdan da durumun pek iç açıcı olmadığını söyledi.
Aslan; ‘Sivas’ta mevcut durum nedir? Çok da parlak görünmüyor. Şöyle önce nüfusa baktık, bizim sözünü ettiğimiz genç nüfus, 15-30 yaş arasında olan nüfus. Toplumun da aşağı yukarı, Sivas ilindeki nüfusun 3’te birinden biraz daha çok bir oran. Sonra, eğitim durumunu gösterdim. Okuma yazma bilmeyenden, doktoraya kadar bir dağılım gösterdim. Hangi gurup için? Yine 15-30 yaş gurubu için. Orada bir yıldız koydum. Yıldız koyduğum yer ilkokul mezunları. 15-30 yaş gurubunda Sivas’taki ilköğretim mezunlarının oranı yüzde 45, buna okuma yazma bilmeyen, okuma yazma biliyor ama okul bitirmemişleri ekleyince oran yüzde 55 civarında. Bu çok feci… 15-30 yaş arasındaki yüz gencin 56 tanesi en iyi ihtimalle ilköğretim mezunu. Bu, çocukların mesleği, becerisi yok demek, teknolojiyi, dünyayı, yabancı dili bilmiyorlar demek. Hakikaten, çok feci bir tablo... Bunlarla uğraşmamız lazım.
Geriye kalan, yüzde 40 küsurda da ortaokul, meslek lisesi mezunları var. Nispeten işimiz daha kolay. Onları istihdama daha kolay çekebiliriz. Arkasından işgücü göstergeleri var. İşgücüne katılım oranı düşük... İşgücüne katılım oranı nedir? Ya işi var ya da iş arıyor, İŞKUR’a kayıt olmuş demektir. Bu ikisini yapmayan bir sürü insan var. Yüzde 44’ü iş arıyor ve iş gücüne katılmış. Geri kalan yüzde 66, onlarda hiçbir şey yok demek. Onları katmamız lazım.
İstihdam genç erkeklerde daha iyi görünüyor. Yüzde 80-85 gibi, nispeten oranlar iyi. Sivas’ta kadın istihdamı iyice düşük. Yüzde 25-30 civarında. Zaten işgücüne katılımları düşük, iş gücüne katılanlar içinde de istihdam edilenler düşük. Şuanda işsiz sayısı 15 bin görünüyor ama bu rakam yanıltıyor. Niye yanıltıyor? Çünkü, işgücüne katılanlar arasından bakılıyor. 15-30 yaş arasındaki 474 bin kişinin sadece 200 bini iş gücüne katılmış sayılıyor, onlardan da 194’ü çalışıyor, 15 bin işsiz deniliyor. Ama dedim ya o sadece yüzde 44, geriye kalan yüzde 56’yı ne yapacağız? Onları da katmamız lazım. Onlar gizli işsiz gibi görünüyor. Yani onları da katarsak gerçek oran çok daha yüksek çıkacak.
‘KAYIT DIŞI ÇOK FAZLA’
Seminerde ‘en çok istihdam hangi alanda?’ Sorusunu yönelttiğini ve büyük çoğunluğun ‘tekstil’ cevabını verdiğini belirten Aslan, resmi rakamların bunun tam tersini gösterdiğini söyledi.
Aslan, buna göre en az istihdam alanının tekstil olduğunu belirterek, şu ifadeleri kullandı:
‘Sektörlere dağılımını sordum gençlere. En çok nerede çalışıyor insanlar Sivas’ta? Herkes tekstil dedi. Bakın duruma, tekstil en az görünüyor. Niye tekstil en az? Çünkü kayıt dışı… Tekstil de çok fazla kayıt dışı çalışma var. O da bir başka yaramız. Bu genç çocukların hemen hepsinin bir yakını tekstilde çalışıyor. Çünkü tekstil çok fazla eğitim istemeyen, çok kolay girilebilen bir alan. Eğitimsiz veya niteliksiz işçiler orada çalışabilir. Ama tekstilde en az istihdam görünüyor resmi oranlarda. Çünkü çok büyük bir kayıt dışı çalışma var. Belki bunun bir katı da, yarı yarıya belki çalışıyor ama kayıtlarda görünmüyor. Maaşını elden alıp gidiyor. O da tabi bu ilin büyük bir sıkıntısı.’
‘SİVAS’IN GÜÇLÜ VE
ZAYIF YANLARI’
Sivas’ın güçlü ve zayıf yanlarını paylaşan Aslan, bunların yanı sıra çözüm önerileri ve yapılması gerekenleri de paylaştı.
Aslan sözlerini şu ifadelerle noktaladı:
‘Sivas ili için yaptığımız SWOT analizimiz var. Güçlü yanlar, zayıf yanlar, fırsatlar ve tehditler. Bunu paylaştık. İlimizin güçlü yanı nedir? Genç nüfusun yüksek olması, üniversitemiz, Teknokentimiz, yer altı zenginliklerimiz, ABİGEM’imiz var. Bunlar hep bize artı. Genç Girişimciler Kurulu var gayet dinamik çalışıyor ilde. Bunlar hep bizim artılarımız. Ama zayıf yanlarımız var. KOBİ iş kur diyorsun, kiralar yüksek. Ham maddeyi taşıyacak nakliye ücretleri yüksek. Rekabet edemiyorlar, teknolojiyi kullanamıyorlar. Yani bir sürü zayıf yanlarımız var. Fırsatlarımızı koyduk AB projeleri var, bu proje bitiyor bir başkası başlıyor. Halen devam eden yaşam boyu öğrenme projesi var. Onlar hep kaynaktır. KOSGEB’in kaynakları var, kırsal kalkınma destekleri var. Bütün bunlar, Sivas’ın geleceği için ümit veren fırsatlar. Bir takım tehditler var, gençlerde girişimcilik motivasyonu düşük. Her ilde öyle çıkmıyor ama bu ilde öyle. Ne olabilir? Yerleşik memur olma kültürü olabilir. Yani girişimci olmak, esnaf olmak, iş kurmak biraz babadan oğla geçen bir şeydir. Ama memur ağırlıklı kültürlerde ‘bir işe girsem, 20 yıl çalışsam emekli olsam’ düşüncesi olabilir. Burada öyle bir sıkıntı var. İşsizlik, iş eksikliği, sunulan, arz edilen işlerin az olması nitelikli gençlerin de göç etmesine yol açıyor.
Sivas ili için stratejik hedeflerimizi paylaştık. Eğitim ile istihdam arasındaki ilişkinin güçlendirilmesi lazım. Çocuklar mezun oluyor A bilgisi ile işveren diyor ki, ‘bana Y-Z lazım, ne A’sı, A’nın zamanı geçti’ öyleyse, doğru bilgilerle donatılmış gençler mezun etmemiz lazım. Girişimciliği gençlerde daha teşvik etmemiz lazım. Eğitimini erken bırakmış gençler var. Yüzde 55’i ilköğretim mezunu veya altı. Onlara meslek edindirmemiz lazım. Kadın istihdamını teşvik etmemiz lazım, bir de beyin göçünü önleyecek, Sivas ilinde bir atmosfer, gençleri burada kalmaya yönlendirecek hem sosyal, hem kültürel, hem sportif, hem bilimsel, hem de tabi ekonomik anlamda onları doyuracak bir ortamı yaratmak lazım. Bu nasıl olur? Topyekûn olur… İşsizlikle mücadele bir tek İŞKUR’a vermekle çözülmez. Mutlaka işin içinde olacak, belediyesi, valiliği, kaymakamlığı, ticaret odaları, işverenler, sendikalar, okullar, milli eğitim hepsi el ele verirse birlikte çözülebilir. Bizim de öğretmek istediğimiz, anlatmak istediğimiz bu.’
4 oturum şeklinde gerçekleştirilen seminerin sonunda tüm katılımcılara, katılım belgesi verildi.
