Biz oruç tutarken, oruç da bizi tutsun? Ey oruç tut ki beni, dilim yalan söylemesin, dedikodu yapmayayım. Tut ki sevdiklerimin kalbini kırmayayım. Dilimle gönülleri yaralamayayım. Ey oruç beni tut ki kulağım kem söz işitmesin. Beni tut ki öfkemi yenebileyim, sabırlı olmayı öğreneyim. Tut ki nefsimin isteklerine gem vurup, şeytanın oyunlarına gelmeyeyim, hırslarımı ayaklar altına alayım. Ey oruç tut ki beni beşer olduğumu hatırlayayım, toprak olacağımı, faniliği unutmayayım. Midem aç kalırken gönlümü, kalbimi, aklimi, ruhumu doyur, manevi yönümü artır. Tut ki beni elimden, dilimden, belimden emin olayım. Ne için oruç tuttuğumu bileyim.
Oruç, dilimize, gözümüze, kulağımıza, elimize vs. bütün azalarıma tüm benliğimize oruç tutturmakla mümkündür. Oruç, Allah rızası için aç kalarak, susuz kalarak, nefsanî arzu ve isteklere dur diyerek olgunlaşabilmektir. Oruç, çevremizdeki yoksulları, muhtaçları, aç ve susuzları hatırlayıp, onlara yardım etme, onlara şefkat ve merhamet göstermek için bizi harekete geçirmeli. Oruç, sevgidir, oruç saygıdır. Oruç hoşgörüdür, tahammüldür. Oruç sabırdır, berekettir ve manevi bir harekettir. Onun için, her türlü kötülükten, azgınlıktan, nefsanî ve şehevî arzuların sapkınlığından, çirkinliklerinden uzak durmaktır. Kaba ve bilinen bir örnektir. Bir hayvanı akşama dek yemsiz ve susuz bir köşeye bağlarsanız; şekilsel olarak o da oruç tutmuş olur. Önemli olan aç kalmak değil. Önemli olan, orucun hakkını verebilmek. ?Bir kez gönül yıktın ise / o kıldığın namaz değil" der ya Yunus Emre; Ramazan ayının ve oruç ibadetinin bize önerdiği şey de tam olarak budur bana kalırsa: Gönül yıkmamak. Böylelikle tuttuğumuz orucunda hakkını vermeye çalışırız. Orucun, kişiye öğretmesi gereken en önemli unsurlar "tahammül", "sabır" ve "yoksunluğa alışma" kavramlarıdır. Biz, sahurdan iftara yemekten, içmekten vs. uzak durarak tahammül etmeyi, sabretmeyi ve yokluğa-yoksunluğa alışmayı öğreniriz/öğrenmeliyiz. Eğer gereği gibi oruç tutmazsak, emin olun ki sadece aç kalmış oluruz. Sen oruç tuttuğunu zannet ama sinirden kime çatacağını şaşır, sen oruç tuttuğunu zannet ama yalan söyle, dedikodu yap, küfür et, gönül kır, müsriflik yap, insanlara veya hayvanlara eziyet et ondan sonrada vay efendim ben oruçluyum. Kimse kusura bakmasın böyle yapanlar sadece aç kalmış olurlar. Oruç bu demek değildir. Oruç sadece imsaktan iftara boğazı tutmakla olmuyor, aynı zamanda eline, diline, gözüne, kulağına da oruç tutturacaksın. Eline oruç tutturacaksın ki harama uzanmasın, diline oruç tutturacaksın ki haramı (küfür, yalan, dedikodu, iftira) söylemesin. Gözüne oruç tutturacaksın ki harama bakmasın, kulağına oruç tutturacaksın ki haramı işitmesin. Ayağına oruç tutturacaksın ki harama gitmesin. Yani demem o ki oruç sadece mideyi aç bırakmakla olmuyor. Asıl maharet tüm benliği ile orucu idrak edip tutabilendedir.
Ayrıca oruç tutanların, açlıktan kaynaklı veya bu bahaneyle daha çabuk sinirlendiklerini görmüşsünüzdür. Oysa oruçluların bu sıkıntıyı da aşmış olması gerekiyor. Kalp kırmamaları, çevrelerine zarar vermemeleri, kul hakkına girmeme adına daha hassas olmaları gerekiyor ki, yaptıkları ibadet kıymetini bulsun. Zira hakkını vererek tutulacak oruçlar, insanı kötülüklerden uzak tutmalı. Ancak insanlar bu durumu, bir soğukkanlılığa çevirme yerine, ?orucum ve açım? diyerek daha da öfkeleniyor. Özellikle de trafikte ve iftar vaktine yakın saatlerde... İnsanız biz hepimiz kızabiliriz celallenebiliriz birbirimizi kırabilecek bir pozisyona geldiğimizde ne diyor peygamberimiz ben oruçluyum deyin diyor. Hem kendimize, hem de bizim sabrımızı zorladığı düşündüklerimize ben oruçluyum deyin diyor Peygamberimiz (a.s). Burada ?ben oruçluyum? sözüyle kast edilen tabii ki asabi bir şekilde ?zaten oruçluyum uğraşamam seninle? tarzında olmamalı. Açlığın getirdiği bir gerginlik olabilir elbette ama biz Müslümanlara yakışan bunun üzerinden soğukkanlılıkla gelmektir. Yoksa her fırsatta zaten orucum deyip karşımızdakine af edersiniz de çemkirirsek ne tuttuğumuz orucun ne de kıldığımız namazın kıymeti kalmaz. Bu mübarek ay, bize ve bütün inananlara hayır getirsin. Sabrı, tahammülü, yokluğa alışmayı, israf etmemeyi ve başkalarıyla paylaşma duygusunu öğretsin. Rabbim hakkıyla oruç tutanlardan eylesin?