Büyük Toprak Sahibi Milet vekilleri tasarının karşısınaydı.
Bunların kızgınlıkları yüzlerinden okunuyordu.
GÖZÜNÜ YUM VE DÜŞÜN
Tarlada iki büklüm çalışan. Sıralanmış, terli yüzleri, şekillerini yitirmiş elleri ile güneşin altında, beylerin tarlalarında çapa yapan, tütün kıran, pamuk toplayan yarıcı, ortakçı, kiracı, gündelikçi köy anarlını, genç kızlarını geçirin.
Emeğin sömürüsünü görün. Büyük toprak sahiplerinin köleci düşüncelerini öğrenin.
Bunlar yıllarca tarlalarda ve güneşin altında kavruldular.
Yasallaşması gereken kanun tasarısında bayan ve erkek öğretmenlerin okulların yapımında birada olması işin müşterek yürütülmesi, tutucu milletvekilleri tarafından yasaklandı ve hatta bayan öğretmenlerin saf dışı bırakılması öne sürüldü.
Kanunun çıkmasında Hasan Ali Yücel-,İsmail Hakkı Tonguç ve Kocaeli millet vekili ve geçici komisyon Başkanı Salah Yargı'nın büyük bir mücadele verdiği görülmektedir.
Temel birim olarak ,köylerdeki resmi v e zorunlu kurumlar programlandı ve parasız öğrenim hayata geçirildi. Eğitmenli köy okulları 3 yıl, eğitmenli ve öğretmenli köy okulları 5 yıl olarak kanunlaştı. Bu okullara birde parasın orta dereceli meslek öğretim kademesi eklendi.
16 yaşın üstündekiler için köy ve meslek okulları için akşam öğrenimi getirildi.
15-20 köyü kapsayan gezici başöğretmenlik, köy okulları müfettişliği getirildi.
Kademeli örgütlenmeyi sağlamak için ilköğretim Genel Müdürlüğü hayata geçirildi.
Her ne kadar eski eğitim yöntemi ile yeni yönetimin yan yana yürütülmesi tutucu milletvekilleri tarafından öne sürülse de, yönetim ekseni biriminde, gevşek bağlantılar içinde olduğu da bir gerçektir.
Köy okullarında gerekeli elemanlar yetiştiriliyor ve çevreye dağılıyordu.
Köy öğretmenlerinin diğer görevleri , okul ve kurslarla halkın yetiştirilmesiydi
Köy enstitülerinde çalışan öğretmen, memur, usta, üretici v e müstahdem lojmanlarında ve bu binanın çevresinde her ev için yarım hektarlık arazi ayrıldı ve bu araziler uygulama alanı ve örnek bir yer olarak kullanılacaktı.
Okul ve köylülerin gereksinimlerini gidermek için kooperatifler kuruldu.
Her şeyi en ince teferruatın kadar düşünen ,yönetimde tarafsı bir politika izleyen İsmet İnönü, bir şeyler düşünmüş olmalı ki Başbakan olarak Şükrü Saraçoğlu'nu getirmiştir. Yeni başbakan Şükrü Saraçoğlu'nun yapmış olduğu bir konuşmada, İsmet İnönü'nün Turancı düşüncelerini canlandırdı.' Biz Türk'üz, Türkçüyüz ve her zaman Türkçü kalacağız. Bizim için Türkçülük bir kan konusu olduğu kadar, en az o kadar da bir vicdan ve kültür konusudur. '' Biz Türk olarak Rusya'nın yok edilmesini isteriz. Almanya Kafkasya'yı işgal ederse, Türkiye doğal olarak burada yaşayan Türklerle ilgilenecektir.'
Kıvrak bir zekaya sahip lan İsmet İnönü basit bir yönetici değil.
KISACASI
Mustafa Kemal Paşa ve İsmet İnönü cumhuriyetin eğitim ve sanayileşme lideri, aynı zamanda Türklükleri ile övünen liderlerdir.